Zeytinyağının Kıymetli Yan Ürünü: Pirina Yağı

Ülkemizin zeytinyağı sektörünün üvey evladı gibi görülen ancak sektörün tamamını düşündüğünüzde katma değerli ürünlerimizden birisi olan pirina yağı hep göz ardı edilmiştir.

Ülkemizin zeytinyağı sektörünün üvey evladı gibi görülen ancak sektörün tamamını düşündüğünüzde katma değerli ürünlerimizden birisi olan pirina yağı hep göz ardı edilmiştir. Ancak göz ardı edilen kısımda her yıl zeytinyağı üretiminin belli bir kısmı kadar pirinadan üretilen ham ve sonrasında rafine edilen pirina yağı vardır. 

Rekolte tahmininin açıklandığı bu günlerde ülkemizde 193 bin ton zeytinyağı bekleniyor. Ancak bu planlamanın içerisine pirina yağı dâhil edilmemektedir. Pirina yağı ülkemizde ve yurtdışında yapılan akademik çalışmalarda diğer yağlara nazaran kızartmalarda çok daha dayanıklıdır. Bu dayanıklılığını göz önüne alınarak

• - Natüral sızma zeytinyağlarını soğuk olarak, salatalarda ve sabahları aç karna içerek,   
• - Natürel birinci yağlarını yemeklerde,
• - Rafine zeytinyağını evde kızartmalarda,
• - Rivierayı daha önce hiç zeytinyağı kullanmamış kişilerde,
• - Pirina yağını ise sürekli kızartma yapan firmalarda, otellerde ve lokantalarda diğerlerine nazaran daha ucuz olduğu için tavsiye edebiliriz.

Burada sorun olan, pirina yağını alıp markalı olarak tenekeye koyan değildir. Üretilen pirina yağını faturalı alıp, kendi markası ile faturalı satana helal olsun demek gerekir. Bu işi gerçekten dürüstçe yapmayanlar ise aldıkları faturalı veya faturasız üretilen rafine pirina yağını ham zeytinyağı ile karıştırarak satmaya kalkarlar. Bunun adı tağşiştir, bunun adı sahtekârlıktır. 

Ham pirina yağından çok güzel sabun da yapılmaktadır. Sabun verimi de diğer yağlara göre daha iyidir pirinanın. Ham yağdan sabun sanayinde istifade edilirken, ham yağı rafine ederken çıkan soap stockdan da yine sabun sanayinde kullanılmaktadır. 

Pirina yağı kötü kullanımda zeytinyağında dürüst ve ahlakıyla çalışan arkadaşlarımıza zarar verirken, ülkemiz ekonomisine katkısı daha az olmaktadır. 

Pirinanın diğer yan ürünleri de bulunmaktadır. Çekirdek özellikle Kıyı Ege’de yakacak olarak kullanılmaktadır. Teknolojik olarak aktif karbona da dönüştürülmesi mümkün olup daha fazla enerji alınabilmektedir çekirdekten. Geri kalan posasından da hayvan yemi yapılabilmektedir. Karma yemde başarılı sonuçların alındığı bizzat üreticiler tarafından akademik çalışmalara bildirilmiştir. 

Tekrar ederek önemine bakıldığında ülkemizde pirina sektörü;

• - Ham pirina yağı ile sabun sanayi başta olmak üzere diğer yağ ihtiyacı olan sektörlere,
• - Rafine pirina yağı ile gıda sektörüne,
• - Pirina çekirdeği ile yakıt olarak,
• - Pirinanın küspesi ile hayvan yemi sanayine,

yardımcı olmaktadır.

 

Baktığınızda katma değer olarak zeytinyağı sanayisine katkıda bulunacak olan pirinacılarımıza sektörel olarak haksızlık ediyoruz. Ne kadar çok iyi kalitede zeytinyağı üretirsek o kadar çok katma değer elde ederiz. Bunu şişeli ve ambalajlı olarak yurtiçinde satmalıyız. Ancak esas hedef piyasa ortalamalarının üzerinde niş pazarlar olmalıdır. Bu pazarlara zeytinyağımızı ve onun yan ürünlerini satabildiğimiz sürece sektörün tüm bileşenleri kar edecektir. Öbür türlü zeytinyağımız üç beş fırsatçının elinde değersiz bir mal olacaktır. 

Bana sorarsınız eğer: Siz evinizde hiç rafine pirina yağı kullandınız mı? 

Evet; uzun süreli olarak kullandım. Kullandığım için çok rahatlıkla söyleyebiliyorum. Sıcak yemeklerde yıllardır kullandığım sızma zeytinyağını aratmadı. Kızartmasından yumurtasına kadar kullandım, lezzette bir değişiklik yaşamadım. Sonuçta yemekte kullanıyorum; ekonomik olarak da bakıldığında yemeklerde daha çok zeytinyağı kullanan aileler alım gücünden etkilenmemesi için pirina yağı kullanabillirler.