Şehirlerimiz ve Bisiklet Yolları

Yazar : Muhammet VURMAZ

Şehirlerimizdeki trafik akışının düzeni şehrin yaşam enerjisini ve hareket noktalarını belirlemesi hususunda büyük önem taşımaktadır.

Şehirlerimizdeki trafik akışının düzeni şehrin yaşam enerjisini ve hareket noktalarını belirlemesi hususunda büyük önem taşımaktadır. İmar planları ile belirlenen yolların aslında şehrin tüm ekonomik, sosyal ve kültürel yapısını düzenlediğini gözden kaçırmaktayız. Balıkesir’in Edremit İlçesi’nin trafik akışı incelendiğinde, ilçenin hareket merkezinin bir noktada toplandığı, araç trafiğinin bu sebeple yoğunlaştığı ve beraberinde getirdiği otopark sorunu, düzensiz kaldırım planları ile birleşerek, yaya trafiğine hiç imkân tanımadığı gibi bu durumun gün geçtikçe artarak devam ettiği gözlemlenmiştir. Bir merkezde yoğunlaşan araç trafiği beraberinde, araçların egzozlarından çıkan duman ile birlikte çıkardığı motor sesi, hem hava kirliliğine hem de gürültü kirliliğine neden olduğundan, insanların huzur içerisinde yürümesini, günlük yaşamlarına devam etmesini olumsuz yönde etkilemektedir. Vatandaşlarının hemen hemen tüm ihtiyaçları için tek bir merkezden geçmek zorunda olduğu, ama bu merkeze yaya olarak ulaşılabilmek için gerekli altyapının oluşmadığı izlenmiştir.

İmar planları hazırlanırken vatandaşların çoğunluğunun mutlaka ihtiyacının olduğu belediye, vergi dairesi, hükümet konağı gibi kamu hizmetlerini aldığı ve alışveriş alanlarının çoğunlukta olduğu merkezi konumda olan bölgelere ulaşma noktasında, normalinden daha geniş kaldırımlara ve bisiklet yollarına imar planlarında yer vererek,  vatandaşların herhangi bir motorlu vasıtaya ihtiyaç duymadan ulaşımlarını sağlayabilmeleri hedefimiz olmalıdır. Şehir içi sağlıklı yaya yolları için gerekli olan tüm altyapı oluşturulduğunda, bununla hareketli bir şehir dizayn edilmiş, toplumda yaşayanların birbirleri ile iletişimlerini güçlendireceği gibi ticari hayata da önemli katkısının olacağı düşünülmektedir. Tüm ticari işletmelerin (gıda, giyim, sarraf, vb.) olduğu bir halk çarşısında, çarşıya en yakın noktaya gerekli otopark imkânı sunularak vatandaşların araçlarından kurtulmasına, yayalaştırmaya katkı olarak ise otopark düzenlemesinin doğru konumlandırılmasının ayrı bir çözüm olacağı düşünülmektedir. 

Şehir içinde bisiklet yolu ve ağlarının tasarlanmasının çevre etkisi de önemlidir. Bisiklet; yakıt kullanılmadan, sürücünün mekanik gücü ve pedal yardımı ile hareket eden motorsuz bir taşıt olması sebebiyle, çevre kirliliğine ve gürültü kirliliğine olumlu etki sağlayacaktır. Şehir içi bisiklet kullanılmasının yaygınlaştırılmasıyla birlikte, işe gitmek isteyen insanların uzaklıkları en çok 5 km’ye kadar olan işyerlerine giderken, özellikle devlet dairelerinde çalışan memurların bisiklet kullanmalarına yönelik bir devlet politikası başlatılmasının isabetli olacağı düşünülmektedir. Bisiklet kullanımı kısa mesafeli ulaşımda araç trafiğine ve çevreye sağladığı olumlu etkilerin yanında otopark sıkıntısına da kısmen çözüm getirecektir.

Şehrin uygun bölgelerine yapılacak olan rekreasyon alanlarıyla birlikte, bu alanlarda planlanacak bisiklet ve yürüyüş yolları ise, halkın boş zamanlarında evde vakit geçirmelerindense, daha çok spor yaparak şehrin sağlıklı yaşayan bir görüntüye kavuşmasına katkı sağlamış olacaktır.

Dünya şehirlerinde uygulanan bisikletli ulaşım politikaları incelenmiş, ülkemizde de hayata geçirilmesinin ne denli önemli olduğu anlaşılmıştır. Dünyada bazı şehirlerin yaşayanları bisiklete bağımlıdırlar. Ülkemizden daha soğuk olan yerlerde yaz kış kar yağsa bile bisikletle işlerine giden insanlar bulunmaktadır. Hem ülke açısından bakıldığında petrol ve türevlerine bağımlılığınız azalıyor hem de çevreyi tüketmemiş oluyorsunuz. 

İnsan bedeni açısından bakıldığında ise, bisiklete binmek vatandaşları daha sağlıklı yapacaktır. Ülkemiz obezite listelerine girmiş ve hızla yükselmektedir. Kilolarımız arttıkça sağlığımız bozulmakta SGK’ya binen yük çoğalmaktadır. Petrol alarak cari açık artıyor, arabayla giderek obez oluyor, hasta olarak ilaç alarak SGK’ya yük biniyor. Ekonomik kurtuluş reçetesi gibidir bisiklete binmek. Sigarayla mücadele de etkindir. Spor yaptırıyorsunuz vatandaşınıza. 

Ülkesini seven ve vatandaşına hizmet etmek isteyen belediyelerin bugünden itibaren radikal kararla mutlaka bisiklet yollarını şehirlere getirmeliler, merkezi yerlere araç girişini yasaklamalıdırlar.