Türkiye’de Organik Tarımın Kilometre Taşları

Wilhelm’in Kemalpaşa’da noktalanan yolculuğu Türkiye’de Organik Tarım ve İzmir arasındaki ilişkinin elbette kilometre taşlarındandır. Tamamen Yurtdışı Pazarına çalıştığı için Firma ismi belirtmekte beis yok… Wilhelm’in 1979 yılında Almanya’da kurduğu Rapunzel isimli firmanın ilk yurt dışı organik tarım projesi İzmir’in Kemalpaşa İlçesinde 1981 yılında gerçekleştirdiği kuru üzüm projesidir. 

O dönemde Türkiye’de organik tarımla ilgili resmi mevzuat, kurum ve mekanizma bulunmadığından bu ürünlerin Türkiye’nin ilk ürünleri olduğunu söylemek tabii ki imkânsız... Ancak kayıtlara organik olarak geçen ilk tarım ürünü Kemalpaşa’da üretilen Kuru Üzümdür. Kemalpaşa’da üretilen bu Üzüm, üretildiği bağların geçiş sürecini 1984 yılında tamamlamasının ardından ihracat için kurutulmuş olarak paketlenip İzmir Limanına “Organik Ürün” olarak bildirilen “Kuru Üzüm” Türkiye’de kayıtlara geçen ilk organik üründür.

Organik ürün talep eden firmaların uğrak yeri bu gün de İzmir’dir. Rapunzel 1989 yılında İzmir tesislerini kuruncaya kadar İzmir’li firmalarla çalışmıştır. Rapunzel gibi firmaların İzmir’de çözüm ortağı olarak işbirliği yaptığı firmalar, yetiştirdiği teknik elemanlar, üreticileri organik tarım sektörünün gelişmesine ve genişlemesine ön ayak olmuştur. Merkezi İzmir’de bulunan pek çok firma bu tip firmaların çözüm ortağı olarak organik tarımla ilişkilenmiştir. Benzer şekilde Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneğinin Genel Başkanı Atilla Ertem gibi isimler de bu firmalarda eleman olarak yetişmiştir.

Organik Tarım konusunda ülkemizin önder kuruluşlarından Ekolojik Tarım Organizasyonu (ETO) Derneği 1992 yılında ilimizde kurulmuştur. Bu gün farklı illerde şubeleri olsa da ETO’nun merkezi halen İzmir’dir. ETO pek çok projede rol almış, İzmir Organik Kümelenme çalışmalarında, Ekopazar İzmir organik pazar yerlerinin işleyişinde, Ekoloji İzmir Fuarının organizasyonunda ve IFOAM organizasyonlarında önemli roller üstlenmekte olan bir Kuruluştur.

Türkiye’de ilk “Ekolojik Tarım Sempozyumu” İlimizde Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi öncülüğünde 1999 yılında gerçekleştirilmiştir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından IFOAM’a pek çok ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşta görev alan ETO’nun kurucusu ve Onursal Başkanı Prof. Dr. Uygun AKSOY başta olmak üzere, organik tarımsal üretime ilişkin çalışmalarıyla ön plana çıkan pek çok akademisyen EÜ. Ziraat Fakültesi mensubudur. Bu gün farklı illerde de gerçekleşse organik tarım konusundaki bilimsel akademik çalışmaların ve toplantıların değişmez konuk ve yöneticileri olarak bu isimlerle karşılaşmak mümkündür.

Organik Tarım konusundaki ilk arama konferansı da İlimizde gerçekleşmiştir.(2008) Aynı yıllarda sektör paydaşlarını bir araya getirecek ilk kümelenme çalışmaları başlatılmıştır.  Bu gün  organik gıda küme çalışması sürmektedir.

Bakanlığımızda İlk organik tarım birimi İlimizde 1995 yılında kurulmuştur. Bakanlığımızca verilen ilk Organik tarım Eğitimleri İlimizde verilmiş olup 1997-2003 yılları arasında yapılan 7 adet Organik Tarım Eğitimi ile 81 İlden, Bakanlığımız personeli, çeşitli kurumlarda çalışan ve işsiz 203 teknik eleman yetiştirilmiştir.

2009 yılından bu yana ilimizde Ekoloji İzmir Organik Ürünler Fuarı açılmaktadır. Uluslararası nitelikteki fuar Türkiye’de organik alanda faaliyet gösteren pek çok yerli ve yabancı kuruluşun katılımıyla sürdürülmektedir.