Bağcılıkta Neden Anaç Kullanıyoruz?
Asmanın en önemli zararlılarından filokseranın kanatlı (sexupare) ve kanatsız formları bulunmaktadır.
Evet neden bağ tesis ederken asma anacı kullanıyoruz?
Birinci ve en bilinen nedeni filoksera (Viteus vitifoliae).
Asmanın en önemli zararlılarından filokseranın kanatlı (sexupare) ve kanatsız formları bulunmaktadır. Kanatsızlar da kendi aralarında köklerde yaşayanlar (Radicicol’ler) ve yapraklarda yaşayanlar (Gallikol’ler) olmak üzere iki alt guruba ayrılmaktadırlar.
Yapraklarda yaşayanlar; taze yapraklarda ve genç sürgünlerin özsularını emerek gal denilen şişkinlikleri oluştururlar. Bu formun büyüklüğü 1.7 mm civarında sarı renkli ve sırtında leke bulunmamaktadır. Hortum uzunlukları; kısa hortumlularda 0.120-0.145 mm, uzun hortumlularda ise 0.150-0.180 mm arasında değişmektedir.
Kanatsız ve köklerde yaşayanların renkleri esmer sarı olup sırtlarında koyu lekeler bulunur. Büyüklükleri 1 mm civarında hortum uzunlukları, kısa hortumlularda 0.180-0.210 mm, uzun hortumlularda ise 0.205-0.230 mm arasında değişmektedir. Bitki köklerine hortumlarını sokarak bitki özsularını emmek suretiyle yaşarlar (Fidan ve Yavaş, 1987)
Filokseranın asma anaçlarının kökünü emişi sırasında açtığı yaranın kapanmasını ve hücre bölünmesini önleyici maddeler salgılanır. Genç kökçüklerin emgi yerlerinde çengel şeklinde şişlikler (nodozite) oluşarak kök gelişmesi durur. Yaklaşık bir ay içerisinde nodozite çürüyerek ölürken yaşlı kökler üzerindekiler ise beslenerek daha büyük şişkinlikler (tuberozite) meydana getirirler ve 1-2 ay içerisinde çürürler. Böylece ince ve kalın kökler fonksiyonlarını yitirerek ölür.
Asma anaçlarını yerli (aşısız) asmalarla karşılaştırarak durumu incelersek;
Asma anaçları yerli asmalara nazaran daha fazla asit ihtiva ettiklerinden ve fazla asidin metabolizmadaki madde değişimine etki etmesiyle köklerde daha kolay ve çabuk mantar tabakası oluşması sağlanmaktadır (Oraman, 1959). Özsuların asidik karakterde olmasından filoksera hoşlanmamakta ve filokseranın bünyesinde yaptığı zehirlenme benzeri olumsuz etki nedeniyle emgiyi bırakmakta veya bundan zarar görmektedir.
Yerli asmaların kök yapılarının yumuşak, öz sularının tatlı ve filoksera tarafından açılan yaraların daha kolay kapanmaması nedeniyle filoksera bulaşık yerlerde yerli asmalarla bağcılık yapılamamaktadır. Buna karşılık kumlu topraklara sahip bazı bulaşık alanlarda halen yerli bağcılık sürdürülmekte olup burada en önemli etken filoksera böceğinin vücudunun yumuşak yapılı olması nedeniyle kumlu alanlarda yaralanarak zarar görmesi sonucu hareket edememesi ve ilerleyememesidir. (Fidan ve Yavaş, 1987).
