Zeytin Bahçelerinde Sulamanın Önemi

Zeytin ağacı diğer ağaçlar gibi çok fazla su isteği bulunmamaktadır. İhtiyacı olduğu zamanlarda su bulamaz ise verim ve kalite kayıpları söz konusu olmaktadır. Özellikle periyodisite yani var yılı yok yılı gösteren çeşitlerde sulamanın ve bitki beslemenin önemi daha çok olmaktadır. 

 

Zeytin ağacı 3 dönemde kritik su ihtiyacı vardır. Çiçeklenme esnasında, zeytin meyveleri belirdiğinde son olarak da çekirdek sertleştiğinde suya ihtiyacı vardır. Bahçe ve hava durumu iyi takip edilmeli havaların sıcak ve yağışsız gittiği bahar ayında çiçeklenmeden 10 gün önce sulama yapmak çiçek tutumunu ve çiçek oluşumunu olumlu etkilemektedir. 

 

Dane tutum döneminde sulamaya ihtiyacı olan zeytin ağacı suyu bulamaz ise danelerini dökmektedir. Zeytin ağacı mevcut olan suyunun çiçeklenme ve çiçeklerin meyve tutum esnasında büyük kısmını harcamış olacaktır. Yağmur yağmaz ise sulama yapmak zorunluluğumuz vardır. Son dönemde ise çekirdeklerin sertleşmeye başladığı dönemde zeytinin suya ihtiyacı vardır. Bu dönemde suyu havadan çiğden de temin edebilmektedir. Ancak son yıllarda havaların değişken olması nedeniyle yağan çiğe güvenilmemekte ve sulama yapma ihtiyacı doğmaktadır.

 

Sulama damlama ile sabahın erken saatlerinde yapılırsa çok verimli olmaktadır. Öğle saatlerinde yapılan sulama yarardan çok zarar vermektedir. 

 

Sulama sistemi olmayan arazilerde nasıl sulama yapacağız? 

• - Pimaş Boru yardımı ile
• - Çöp torbalarına su doldurarak
• - Kış suyunu araziden kaçırmayarak
• - Tankerle
• - Tankere damlama sistemi kurarak
• - Gövdeyi toprak ile kapatarak
• - Gövdeye kireç sürerek
• - Budamayı esasına göre yaparak
• - Su tutucu maddeler kullanarak
• - Topraktaki organik madde miktarını arttırarak

 

Kuraklıktan korunmak için; toprak işleme derin yapılmamalı, ilkbaharda ağaçların altındaki yabancı otlar temizlenmeli, tek yönlü gübre kullanımından kaçınılmalı, kuraklığın sorun olduğu yerlerde ağaçlar alçaktan taçlandırılmalı, budama ile gereksiz dal ve dalcıklar kesilerek ağaç üzerinden uzaklaştırılmalı, zeytinliklerde kesinlikle ara ziraatı yapılmamalı, yeşil gübreleme amacıyla kullanılan bitkiler erkenden sürülerek toprağa karıştırılmalıdır. 

 

Ağaçların yaşamak, gelişmek ve ürün vermek için suya ihtiyaçları vardır. Zeytin yetiştiriciliğinin yapıldığı Akdeniz Havzası ülkelerinde sulama ilkbahar ve yaz aylarında yapılmalıdır.

Zeytin ağacına sulama suyu, çiçeklenme, meyve bağlama, çekirdek sertleşmesi, renk dönüşünün olduğu dönemlerde, köklerin en yoğun olduğu bölgeye verilmelidir. Zeytin ağaçları susuzluktan etkilendiği kadar su fazlalığından da olumsuz yönde etkilenir. 

 

Kısaca, sulamadan beklenen vejetatif gelişme verim ve kaliteye yönelik yararların sağlanabilmesi için; sulamaya uygun kalitede, ağacın suya ihtiyaç duyduğu dönemde, ekonomik yöntemle, ağaca verilmelidir. Yeni kurulacak zeytinliklerin maksimum geliri getirecek ve mevcut teknik imkanlardan yararlanacak şekilde düzenlenmesi gerekir. Uygun toprak ve iklim şartları yanında uygun sulama imkanı da sağlanmalıdır.

Zeytin yetiştiriciliğinin yapıldığı Akdeniz iklim kuşağında sulamalar ilkbahar ve yaz aylarında yapılır. Zeytinde su ihtiyacı çiçeklenme, meyve bağlama, meyve büyümesi, çekirdek sertleşmesi ve renk dönüşümü dönemlerinde artmaktadır. Sulamanın ağacın ihtiyacına cevap verecek düzeyde olmasına dikkat edilmeli, en uygun ve ekonomik yöntemle sulama yapılmalıdır.

Zeytincilikte sulama çeşitli yöntemlerle yapılmaktadır. Bu yöntemlerin seçiminde toprak, iklim, ekonomi, sosyal faktörler etkili olmaktadır. Yapılan çalışmalarda yöntemler arasında farklılıkların çok önemli olmadığı, buna karşılık sulanan ağaçlarla sulanmayan ağaçlar arasında vegetatif gelişme, ürün miktarı ve kalitesinde önemli farklılıklar olduğu görülmüştür.

Zeytin için en uygun sulama yöntemi, ağaç dikim aralıklarına bağlı olarak, 6-12m ıslatma çapına sahip küçük yağmurlama başlıklarının kullanıldığı ağaç altı mikro yağmurlama sulama yöntemidir. Uygun tomografik koşullarda, karık, tava (çanak) ya da uzun tava sulama yöntemleri uygulanabilir. Kısıtlı su kaynağı koşullarında, damla sulama yöntemi de uygulanabilmektedir.

 

 

Yıllar	rekolte	Yağış miktarı
2004 – 2005	143.462	545 mm
2005 – 2006	68.788	575 mm
2006 – 2007	131.365	570 mm
2007 – 2008	72.021	560 mm
2008 – 2009	117.936	440 mm
2009 – 2010	51.092	720 mm
2010 – 2011	108.485	655 mm
2011 – 2012	191.000	605 mm
2012 – 2013	195.000	630 mm
2013 – 2014	140.000	480 mm
2014 – 2015	189.481	590 mm

 

1970-2015 Yılları Arasında En Yağışlı yıl: 2009 793,8 mm 

1970-2015 Yılları Arasında En Az Yağışlı yıl: 2008 493,1 mm 

1970-2015 Yılları Türkiye Yıllık Toplam Yağış Ortalaması: 624,6 mm

 

Tablolardan anlaşılacağı üzere ülkemizde yağışın az olduğu yılları takip eden yıllarda rekoltemiz azalmaktadır. Yağışın çok olduğu yılı takip eden yıllarda ise rekoltenin yükseldiği görülmektedir. Gelecek yıllarda da bu tablo değişmeyecektir.