Ekolojinin Korunmasıyla Kırsal Turizm

Yazar : Salih GÖKKÜR

Kırsal turizm kırsala ait turizm demektir. Bu alanlarda yaşayanların kültürlerini, diğer kültürlerle etkileşimleri olsa bile, değiştirmeden koruduğu, tanıttığı bir turizm türüdür ve yılın her ayı yapılabilir.

Kırsal turizm kırsala ait turizm demektir. Bu alanlarda yaşayanların kültürlerini, diğer kültürlerle etkileşimleri olsa bile, değiştirmeden koruduğu, tanıttığı bir turizm türüdür ve yılın her ayı yapılabilir. Kırsal Turizm, Doğa Turizmi, Ekoturizm, bazen birbirinden farklıymış gibi sınıflandırılsa da, aslında hepsi bir bütünün parçalarıdır. Kırsal turizmde turistler, yöre halkının el sanatlarıyla ve onların yörelerine ait ürünlerle, geleneksel mutfaklarıyla, yetiştirdikleri tarım ürünleriyle, güler yüzleriyle, yöreye özgü doğal konaklama tipleriyle tanışırlar.

Kırsal turizmin belirli ilkeler çerçevesinde sürdürülmesi gerekmektedir. Kırsaldaki turizmin ilkeleri; gelişim, yararlanma, kırsal ekonomi, tasarım, koruma ve pazarlama olmak üzere 6 ana başlık altında özetlenebilir (Sharpley ve Sharpley, 1997; Ün ve ark., 2012).

  1. 1. Gelişim: Kırsaldaki turizm gelişimi, koruma ve ayağa kaldırma amaçlarına yardımcı olmalıdır. Tarihi evler ve çiftlikler yöreye uygun yeni kullanımlarla, gelir getirebilir hale dönüştürülebilir; terkedilmiş arazilerin ıslahına yardımcı olunabilir ve kırsala ulaşım için yeni fırsatların önünü açılabilir.
  2. 2. Yararlanma: Turistlerin kırsaldan daha çok yararlanmalarını sağlama çabaları, kırsalın özelliğini, güzelliğini, kültürünü, tarihini ve yaban canlılarını merkez alan etkinliklere yöneltilmelidir.
  3. 3. Kırsal Ekonomi: Turizm kaynaklarına hasar vermekten kaçınılarak ve ziyaretler turistlerin en yoğun olduğu dönemlerin dışına kaydırılarak kırsal ekonomi desteklenmelidir. 
  4. 4. Tasarım: Yeni turizm gelişimlerinin planlanması, yerlerinin saptanması ve yönetilmesi, ekolojiye uygun olmalı ve mümkün olan durumlarda peyzaj, ekolojik restorasyon kurallarına uygun olarak zenginleştirilmelidir.
  5. 5. Koruma: Kırsaldaki turizmden faydalananlar, bu turizmin en değerli varlığı olan kültürün korunmasına ve zenginleştirilmesine katkıda bulunmak için, koruma ve ayağa kaldırma politikalarına ve programlarına politik ve pratik destek sağlamalılardır.
  6. 6. Pazarlama: Turizm sanayisinin tanıtım, bilgilendirme ve pazarlama girişimlerinde, insanların kırsala yönelik anlayışlarını ve ilgilerini derinleştirerek, takdir etme ve yararlanma duygusuna ulaşmalarını sağlamaya çalışılmalıdır.

Ülkemizde doğal güzellikler, akarsular, göller, bitki toplulukları, yaban hayatı, mağaralar, yöresel mimari, tarihsel değerler, kültürel farklılıklar, yerel organizasyonlar, köy yaşamı, el sanatları, geleneksel mutfak kültürü, tarımsal faaliyetler, yöresel lezzetler daha birçoğu marka olarak tanıtılmalı ve kırsal turizme kazandırılmalıdır (Aydın, 2012).

Kırsal turizm, kırsal kalkınmanın temel araçlarındandır. Kırsal turizm, kırsal alanlar için istihdam ve gelir fırsatı teşkil etmektedir. Bu yörelerdeki turistik ürünün oluşması ancak bu yöreye turistlerin gelmesiyle mümkündür. Özellikle bölgelerarası gelişmişlik farkının ve yoksulluğun daha çok olduğu ülkelerde kırsal turizm arz potansiyelinin etkin bir şekilde kullanılmasıyla bu sorunların giderilmesinde etkin bir alternatif olabilir. Özellikle tarımsal faaliyetlerin yoğun olduğu yerlerde çiftçilerin asıl uğraşı olan tarımı terk etmeden, yörenin sahip olduğu doğal, sosyo-kültürel ve tarihsel değerleri, turizm amaçlı kullanmalarıyla kendilerine ek gelir sağlamaları ve refah düzeylerini yükseltmeleri kırsal turizmle mümkündür (Ün ve ark., 2012).

Kırsal alanlarda yaşayanların bu turizm türünden en yüksek ekonomik payı alması, en doğal haklarıdır. Bu nedenle kırsal alanlarda, köylerde bulunanların sahip olduğu ev, arsa gibi taşınmazların yasayla köyün gerçek sahiplerinde kalması sağlanmalıdır. Açılacak turizm tesisleri yöre imarına ve mimarisine uygun küçük tesisler olmalıdır. Yöre insanı bu tesislerin yönetiminde olmalıdır. Aksi durumda, turizmden elde edilecek gelirler başka bölgelere transfer olur. Kırsal turizm faaliyetleri doğru yönetilirse, yöre halkına iş imkânlarıyla ek gelir sağlayacağından, yöre dışına göçleri önlemeye, yöre halkının yaşam kalitesini ve refahını arttırmaya, kırsal kalkınmaya olumlu katkılar sağlayabilir. Kırsal turizmin tarım sektörüne de olumlu katkıları vardır. Ancak yöredeki taşınmazların değerinin artması, bu bölgelerde yaşayanların tarımdan uzaklaşmasına neden olmamalıdır.

İnsanların kültürlerini kaybetmesi demek kimliklerini kaybetmesi demektir. Kırsal alanlarda yaşayanlar kendi kültürlerinin önemini daha iyi anlayarak, kültürel miraslarını korumalılardır. Doğanın ve ekolojinin taşıyabileceği bir kapasite vardır. Kırsal alanda yapılan turizm kitle turizmi şeklinde değil, küçük gruplarla kültürel mirasın kaynaşması şeklinde olmalıdır. Aksi durumda büyük balık, küçük balığı yutar. Bir başka deyişle, kültürel miras zarar görür, orta ve uzun vadede yok olur. Bu nedenle kırsal turizmde planlama yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli husus küçük turist gruplarıyla kültürel mirasın tanışması şeklinde olmalıdır. Kırsal turizm hava, toprak, su kaynaklarının kirlenmesine sebep olmamalıdır. Kırsal turizm yapılan alanlarda, faaliyet türü olarak doğadan toplamalar ve avcılık kesinlikle yer almamalıdır. Yörelerdeki endemik bitki türleri ve hayvan varlığı korunmalıdır. Kırsal turizm yapılan yerlerde ekoloji ve ekonomi terazide değerlendirilirken, ekoloji tarafı daima ağır basmalıdır. Doğa yok olursa, kırsal turizm de, ekonomik getiri de, yok olur. Kırsal turizm AVM turizmi değildir, kırsal alanlardaki faaliyetlerin farklılaştırılarak sunulması değildir. Kırsal alan özelliğini kaybetmiş yörelerde, mimari aslına uygun şekilde restore edilerek, bozulmuş doğa onarılarak, kültürel miras yerel halka iade edilmelidir. 

ABSTRACT

PROTECTION OF ECOLOGY WITH RURAL TOURISM

Rural tourism provides employment and income opportunities for rural areas. If nature disappears, rural tourism and economic return will disappear. Those living in rural areas should better understand the importance of their culture and protect their cultural heritage.

KAYNAKLAR:

  1. 1. Aydın, O. 2012. AB’de Kırsal Turizmde İlk 5 Ülke ve Türkiye’de Kırsal Turizm, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, ISSN: 1309-9132, 14 (23), 39-46.

 

  1. 2. Sharpley, R. and Sharpley, J. 1997. Rural Tourism, An Introduction. International Thomson Business Press, London.

 

  1. 3. Ün, E., Tutar, F., Tutar, E. ve Erkan, Ç. 2012. Ekonomik Kalkınmada Kırsal Turizmin Rolü: Türkiye Örneği. Uluslararası Avrasya Ekonomileri Konferansı, 11-13 Ekim 2012, s 345-350, Almaty-Kazakistan, (International Confrence on Eurasian Economies (11-13 October 2012) (pp. 345-350). Almaty-Kazakistan: Printing: Turan University Press.) Erişim tarihi: 11 02 2017, http://avekon.org/proceedings/eecon2012.pdf.

GÖRSELLER:

Yazara aittir.