Yaşayan ve Yaşatan Bitkisel Heykeller

Yazar : Kemal YANMAZ

İnsanların, hayatta kalabilmek için doğa ile mutlak bir bağı bulunmaktadır.

İnsanların, hayatta kalabilmek için doğa ile mutlak bir bağı bulunmaktadır. Mozaikültür Bitki Heykelleri, ziyaretçilerine insanlığın geçmişini hatırlatarak çevreye duyarlılığımızı yeniden gözden geçirmeye ve gezegenimiz üzerinde başta hayvanlar ve bitkiler olmak üzere tüm yaşamı korumaya davet etmektedir. Bunun harika bir kanıtı, 1931 yılında kurulan “Montreal Botanik Bahçesi”dir. 190 hektar alana yayılan bahçedeki “yaşayan heykeller” tüm dünyadan gelen sanatçılar tarafından yapılmıştır. 

Montreal Botanik Bahçesinden Bir Görüntü

Bu çalışmada, önceleri Kanada’nın Montreal ve ABD’nin Atlanta kentlerinde düzenlenen festivallerdeki özel parklarda sergilenen yaşayan bitki heykellerinin, ülkemizdeki hikayesi anlatılmaktadır. 

 

Yaşayan bitkisel heykeller”, bulunduğu ortama ayrı bir renk katan, güzelleştiren, insan sağlığına ve ruhuna hitap eden varlıklardır. Mozaikültür sanatının Türkiye’de yeni olması sebebiyle EXPO 2016 Antalya, alanında uluslararası lider konumda olan Mosaicultures Internationales de Montreai (MIM)’i ile iş birliği yapmıştır. Buna bağlı olarak, bu tür projelerin teknolojik açıdan zorlayıcı bir yanının bulunmaması, talep edilen bitkisel heykel çalışmalarının tasarım ve uygulaması ile kurgulanma ve kullanım sıklığını arttırmak açısından olumlu bir özellik olarak karşımıza çıkmaktadır. 

 

Bitkisel heykellerin oluşturulmasında, galvaniz boru iskeleti üzerindeki galvaniz tel ile örgüler yapılarak bitkinin yetiştirme ortamının oluşturulması sağlanmaktadır. Heykellerin yerleştirileceği coğrafyaya bağlı olarak, kullanılacak bitki türlerinin seçimi de değişecektir. Peyzaj ve sanatın bileşimiyle oluşturulan bu dala “mosaiculture” denilmektedir. Mozaikültür; “bir motifin veya fotoğrafın, özenle seçilmiş ve budanmış canlı bitkiler kullanılarak heykel oluşturma sanatı” olarak tanımlanmaktadır. 

Bütün bu faktörler doğrultusunda başarısı belirlenen bitkisel heykel çalışmaları yapılmaktadır. Ege Üniversitesi Teknopark ve S. S. Bayındır Çiçek Üreticileri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi (BAYÇİKOOP) işbirliği ile yapılan bu çalışma, doğru yer örtücü bitkilerin kullanılabilirliği açısından önem kazanmaktadır. Bu proje ile bitkisel heykel için bölgemize özgü en uygun örtücü bitkiler ilk kez belirlenecektir. Böylece, yurt dışından bu amaçla getirtilen ve milyonlarca dolar döviz kaybı minimize edilmiş olacaktır. Ayrıca, bu yeni örtücü bitkilerin yetiştirilmesi ile ilgili yeni iş alanları geliştirilmesine olanak sağlanacaktır.

 

Türkiye için çok yeni olan bu tür bitkisel heykel projelerinin ülkemiz koşullarında da yapılabilirliğinin sağlanması, Türkiye’den yurt dışına kaçan ciddi bir ekonomik kaybı engelleyecektir. Yapılacak yaşayan bitkisel heykeller ülkemizdeki tüm kuruluşları (bakanlıklar, üniversiteler, belediyeler ve tüm özel kuruluşlar) ve onların isteklerini karşılayacak niteliktedir. Öncelikle sipariş üzerine çalışılmaktadır. İstenen bitkisel heykelin “hangi boyutlarda” olacağı ve “ne zaman biteceği” önemlidir. Önce proje hazırlanmakta, arkasından maket olarak üretilmektedir projeler. Konstrüksiyon hazırlığı çalışmanın iskeletini oluşturmaktadır.

 

Galvaniz boru iskeleti üzerine galvaniz tel örgünün yapılışı

Galvaniz tel örgü ile bitkinin yetişme ortamı ve bitkinin yetişme ortamını oluşturan galvaniz tellerin üzerinin, özel bir ürün ile  kaplanması ve heykele uygun şekilde su borularının yerleştirilmesi

Özel bir örtüyle bitkinin yetişme ortamının oluşturulması

Bitkinin yetişme ortamına 104’lük ve 308’lik viyollerde yetiştirilen bitkilerin yerleştirilmesi

 

Bütün bitkilerin yerleşimleri yapıldıktan sonra sunuya çıkmadan önce sulama sistemi test edilerek çiçek dikimi sırasında meydana gelen bazı ufak delinmeler onarılmaktadır.

Yaşayan bitkisel heykelimiz olan “Deniz Kızı” görücüye ilk olarak 2-6 Mayıs 2018 tarihlerinde yapılan “21.Uluslararası Bayındır Çiçek Festivali”nde çıkmıştır. Festivale gelen tüm yerli ve yabancı konukların büyük ilgisini çeken Deniz Kızı, İzmir Kordon’daki gerçek yerine yakında taşınacaktır.

Deniz Kızı’nın Bayındır’da Sergilenişi

Bu çalışma, yaşayan bitkisel heykellerin ülkemizde de yapılabilineceğini, yurt dışına bu amaçla ödenen çok yüksek paraların ülkemizde kalması gerektiğini çok net ortaya koymuştur. Ülkemiz için yeni bir sektördür. Çok fazla kişiye istihdam yaratabilecek bir olgudur. Bütün bunların yanında bu heykellerin bir güzelliği de sergilendiği alana çok farklı bir hava getiriyor oluşudur. 

 

Yeni eserlerde görüşmek dileğiyle.