Konutlar İçin Güneş Enerjisi Rehberi

Öncelikle başvuruya başlamadan önce başvurumuzu nereye yapacağımızı bilmemiz gerekmektedir.

Yazı Dizisi – 2: 10kW ve Altı Çatı ve Cephe Uygulamalı Güneş Elektrik Üretim Tesisi için Başvuru Süreçleri

Pek çok konut sahibi Lisansız Elektrik Üretim Yönetmeliği kapsamında güneş enerjisi ile elektrik üretimi yapmak istemesine rağmen sürekli değişen mevzuat, kamuoyundaki ve internetteki bilgi karmaşası nedeniyle nereden başlayacağını bilememektedir. Bu nedenle başvuru sürecinin sade ve hızlı çözüme ulaştıracak bilgiler ile anlatılması önem arz etmektedir. Bu yazımızda bu konuyu ele alacağız.

Öncelikle başvuruya başlamadan önce başvurumuzu nereye yapacağımızı bilmemiz gerekmektedir. Ülkemizin çeşitli bölgelerinde çeşitli elektrik dağıtım şirketleri faaliyet göstermektedir. Görsel 1’de Türkiye’deki enerji dağıtım şirketlerinin faaliyet bölgeleri gösterilmektedir. Örneğin Balıkesir’de yaşıyor iseniz başvurunuzu Uludağ Edaş (UEDAŞ)’a yapmanız gerekmektedir.

Görsel 1. Enerji dağıtım şirketleri haritası

10 kW ve altı, çatı ve cephe uygulamalı üretim tesislerinin proje onay, tesis kabul ve tutanak onay işlemleri TEDAŞ tarafından yürütülmektedir. Ancak T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Enerji İşleri Genel Müdürlüğü’nün 17/08/2018 Tarih ve 25378 Sayılı yazısı ile söz konusu tesislerin TEDAŞ ile birlikte ilgili EDAŞ’ların da 31.12.2018 tarihine kadar geçerli olmak üzere yetkilendirilmesi uygun bulunmuştur. Bu yetkilendirmeden önce örneğin Balıkesir’in Edremit İlçesi’nde bulunan bir başvuru sahibi başvurusunu yaklaşık 250 km uzaklıktaki Bursa UEDAŞ Genel Müdürlüğü’ne yapması gerekirken, artık UEDAŞ Edremit İşletme Müdürlüğü’ne yapabilecektir. 

Kamuoyunda ‘çatı mevzuatı’ olarak bilinen, tüketim tesisiyle aynı noktada olan ve 10 kW güç ile sınırlanan üretim tesisleri için başvuruları ve başvuru sonrası işlemleri düzenleyen “Elektrik Piyasasında Tüketim Tesisi İle Aynı Ölçüm Noktasından Bağlı ve Güneş Enerjisine Dayalı Üretim Tesisleri İçin Lisanssız Üretim Başvurularına ve İhtiyaç Fazlası Enerjinin Değerlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar”a ilişkin çalışmalar sonuçlandırılmış ve ilgili mevzuat 18/01/2018 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Enerji teknolojisindeki ve piyasadaki gelişmeler dikkate alınarak 10 kW’a kadar (10 kW dahil) olan cephe uygulamalı üretim tesislerinin de bu mevzuat kapsamına alınması kararlaştırılmıştır. Söz konusu mevzuat kapsamında kurulacak üretim tesislerinin, bu üretim tesisleri ile ilişkilendirilecek tüketim tesisiyle aynı noktada olması öngörülmüştür (aynı sayaçtan sisteme bağlantı sağlanacaktır). Usul ve esasların Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik’ten ayrılan noktaları ile önemli görülen hususlar maddeler halinde aşağıda yer almaktadır.

1. Başvurular ilgili şebeke işletmecisinin merkez birimine ya da varsa taşra birimine yapılabilecektir. Başvurular aylık bazda alınıp bir sonraki ayın yirmisine kadar sonuçlandırılacaktır.

2. Üretim tesisinin kurulu gücü azami 10 kW olup ilişkilendirilen tüketim tesisi bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü (tüketim gücü) ile sınırlandırılmıştır. Başka bir ifadeyle, üretim tesisinin kurulu gücü, başvuru ile ilişkilendirilecek tüketim tesisinin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünden fazla olamayacaktır.

3. Başvurular ilgili şebeke işletmecisi tarafından trafo gücü (ilgili şebeke işletmecisine ait trafolarda, trafo gücünün %50’sine kadar) ve gerekli olması halinde tüketim güçlerine göre değerlendirilecektir. Değerlendirme işlemi diğer lisanssız başvurularda olduğu gibi komisyon marifetiyle yapılmayacaktır.

4. Tüketim gücü 3 kW’a kadar (3 kW dahil) olan üretim tesisleri için doğrudan bağlantı görüşü oluşturulacaktır.

5. Eksik evrak tamamlama süreci öngörülmemiştir. Eksiksiz ve usule uygun yapılan başvurular değerlendirmeye alınacaktır.

6. Bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu sonrası proje onay işlemleri için ilgili kişiye 90 gün süre tanınmıştır. İlgili kişinin şebeke işletmecisine süresi içerisinde başvuruda bulunması halinde, söz konusu süreye ek 90 gün ilave süre verilebilecektir.

7. Başvuru aşamasından itibaren tüm süreç, ilgili şebeke işletmecisinin internet sayfasından takip edilebilecektir.

8. Proje onay işlemleri sonrasında 15 gün içerisinde bağlantı anlaşmasının imzalanması ve bağlantı anlaşması’nı izleyen bir yıl içerisinde de üretim tesisisin kurularak işletmeye geçmesi gerekmektedir.

9. Geçici kabul işlemlerinin tamamlanması sonrasında çift yönlü ölçüm yapan sayaçlar marifetiyle Yönetmelik’in 17. maddesi uyarınca üretim ve tüketim değerleri saatlik olarak mahsuplaştırılacak ve her bir saat için üretim veya tüketim fazlası tespit edilecektir.

10. Her ay sonunda üretimin fazla olduğu saatler için (her bir gün için üretimin fazla olduğu saatlerin toplamı için o günkü dolar kuru üzerinden hesaplama yapılarak) gelir elde edilecekken, tüketimin fazla olduğu saatler için var ise üretim miktarları düşülerek mevcut tüketim anlaşması (ulusal tarife, serbest tüketici gibi) üzerinden elektrik tüketim faturaları ödenecektir.

11. Diğer lisanssız elektrik üretim tesislerinden farklı olarak, tüketicinin değişmesi halinde (tüketim tesisinin el değiştirmesi) geçici kabul şartı aranmaksızın üretim tesisi yeni tüketiciye devredilebilecektir. Ancak devir işleminin gerçekleştirilebilmesi için yeni tüketici tarafından 30 gün içerisinde başvuruda bulunulması gerekmektedir.

12. Geçici kabulü tamamlanarak işletmeye geçen üretim tesislerinde tüketicinin değişmesi halinde ise yeni tüketici tarafından tüketim aboneliği ile ilgili sözleşmelerin yapılması (perakende satış sözleşmesi ya da serbest tüketiciler için ikili anlaşma) ve ilgili şebeke işletmecisine başvurulması halinde 2 gün içerisinde sistem kullanım anlaşması imzalanarak ihtiyaç fazlası enerjinin değerlendirilmesine ilişkin iş ve işlemler başlatılacaktır.

13. Bu usul ve esaslarda yer almayan hususlarla ilgili başta Yönetmelik ve bu Yönetmelik’in uygulanmasına dair tebliğ olmak üzere ilgili diğer mevzuat hükümlerine göre işlem tesis edilecektir.

Bu usul ve esaslar kapsamında yapılacak başvurularda ilgili süreci özetleyen “Yol Haritası” Görsel 2’de gösterilmektedir.