Besleme Açısından Alınacak Önlemler

Sıcak dönemlerde tmr (total mixed ration) içeriğinin önemi büyüktür. Süt sığırları kendilerini yormayacak yemleri tercih etmektedir. Kuru kaba yemler diğer yem gruplarına göre daha az tercih edilmektedir. Daha çok suca zengin kaba yemler ve kesif yemler tercih edilir. Burada bir handikap mevcuttur. Eğer kuru kaba yem tüketimi düşük kesif yem(yüksek nişastalı) tüketimi yüksek olursa rumen ph ı hızla düşer ve asitlik artar böylece rumen asidozu dediğimiz rahatsızlık baş gösterir. Gübrede cıvıklık,iştahsızlık,süt yağının düşmesi,ayaklarda problemler asidozis hastalığının belirtileridir. Bunun için tmr ın kaba yem içeriği iyi ayarlanmalıdır. Tmr da hayvanların severek tüketeceği kaliteli kaba yemler kullanılmalıdır ( yonca,fiğ gibi). Ayrıca partikül büyüklüğü 5 cm den küçük olmamalıdır.

Bu dönemde hayvanlara yemlerin taze olarak verilmesi gerekmektedir. Özellikle suca zengin yemler kolayca kokuşabileceği için hayvan sayısısa göre tüketim miktarı heaplanarak verilmelidir. Mısır silajı,hasıl silajı,bira posası,şeker pancarı posası gibi suca zengin hammaddeler hem kolayca küflenir hem de uzun süre bekletildiğinde kokuşabilir. Bazı işletmelerde yemler erkenden hazırlanıp yem vagonunun içinde bekletilmekte bu da besleme konusunda sıkıntılara yol açmakta hayvanlar severek tüketmemektedir.

Yemleme sıklığının arttırılması başka bir önlemdir. Özellikle iyi hesaplanamayan tmr lar yüzünden hayvanların yemlikleri erken saatlerde boşalmaktadır. Günün ilerleyen saatlerinde yemliğe giden hayvan yemliğin boş olmasından dolayı yem ihtiyacını karşılayamamakta ve strese girmektedir. Yemlikler sıklıkla takip edilmeli ve kaba yemlerle takviye yapılmalıdır.

Yemlemenin ve sağımın serin saatlerde yapılması ise alınması gereken başka bir önlemdir. Özellikle sıcaklığın yoğun şekilde hissedildiği saat 11:00 - 16:00 arası ana yemlemenin yapılacağı saatler olmamalıdır. Yukarıda da bahsettiğim gibi yemliklerin boş olmaması ve serin saatlerde yapılacak yemlemeler sıcak stresini ve bundan etkilenmeyi azaltacaktır.

Yaz sıcaklarında, süt ineklerinde görülen aşırı terleme ile yüksek düzeyde potasyum(K) kaybı ve tükürük bikarbonat düzeyinde düşüşler meydana gelmektedir.Bunun dışında, sıcaklık stresindeki hayvanlarda sodyum (Na) ve klor (Cl) düzeylerinin dikkatle ele alınması, vücudun asit baz dengesinin sürdürülmesinde bakımından önemli mineraller olarak bilinmektedir. Bu nedenlerle, yaz sıcaklarında rasyon potasyum ve sodyum düzeyi dengelenmiş hayvanlarda süt veriminde iyileşmeler meydana gelmektedir.

6. Yaz aylarında kaba yem tüketimi düşük olacağı için rasyonlara by-pass yağ ilavesi yapılabilir.

Biz ne yaparsak yapalım sıcak stresine karşı hayvanlarımızı %100 koruyamayız. Yukarıda yazılan önlemler bizim bu dönemden minimum kayıpla yolumuza devam etmemizi sağlayacaktır. Unutmayalım ki hayvanlarımızın rahatı bizim karlılığımızı birinci derece de etkilemektedir. Onlara yapılan her yatırım misli ile geri dönecektir.

Kaynaklar

3.http://e-dergi.atauni.edu.tr/ataunizfd/article/viewFile/1025004789/1025004607

4. Alçiçek. A. 2014. Süt İneklerinde Sıcaklık Stresi Sunum Notları

Not: Fotoğraflar da Ahmet Alçiçek Sunumundan Alınmıştır.