ETO standardının temelini oluşturan ilkeler;
Tarımsal İlkeler;
- • Doğal bir sistem içerisinde çalışan toprak, bitki ve hayvan döngüsü oluşturmak
- • Toprağın uzun vadede verimliliğini ve biyolojik aktivitesini artırmak
- • Yeterli miktarda yüksek kaliteli ürün elde etmek
- • Hayvanlara etik uygulamalarda bulunmak
Çevresel İlkeler;
- • Biyolojik çeşitliliği teşvik etmek ve doğayı korumak
- • Kaynakların maksimum düzeyde geri kullanımını sağlamak
- • Kirliliği minimuma indirmek
Ürün İşleme İlkeleri;
- • Gıdaların besin değerini korumayı hedefleyen minimum işleme metotları uygulamak
- • İşleme metodu ve işlemede kullanılan girdilerle ilgili olarak tüketiciyi bilgilendirmek
Sosyal İlkeler;
- • Organik ürün yetiştiren ve işleyen ünitelerde çalışma memnuniyeti ve uygun çalışma ortamı sağlamak
- • Adil ticaret uygulamasını organik ürün ticaretinde ön planda tutmak
Bu ilkeler kapsamında hedeflenen organik tarım uygulamaları;
- • Üretimde, mikroorganizma - toprak canlıları - bitki ve hayvanı içeren biyolojik döngüyü teşvik etmek
- • Sürdürülebilir bitki rotasyonu
- • Hayvan gübresi ve bitkisel atıklarla besin madde temini
- • Toprağı ve toprak canlılığını destekleyen toprak işleme tekniklerinin kullanımı
- • Kimyasal ilaç ve mineral gübre kullanımından kaçınma
- • Hayvan sağlığı ve refahını ön plana alan hayvan yetiştiriciliği
- • Sağlıklı, kaliteli, güvenilir ürün elde etmek
Standart uygulama alanları:
- • Çiftlik
- • İşleme üniteleri
- • Depolama üniteleri
- • Paketleyiciler
- • Toptan satıcılar
- • Perakendeciler
- • İhracatçılar
ETO Organik ürün standardının mevcut yönetmeliklerden farklılık içeren konuları;
ETO, mevcut yönetmeliklere (Türk TR - Avrupa Birliği EC) göre sertifikalandırılmış ürünlerin organik kalitesini tartışmaz ve ETO standardı bu yönetmeliklere göre sertifikasyonu birinci koşul olarak kabul etmektedir.
- ETO organik ürün standardında kalite sistemi ile desteklenen ideal organik uygulamalar mevcuttur.
- Az girdi kullanımını değil çiftliğin kendi girdilerini maksimum düzeyde kullanmayı hedefler.
- Bir bölüm yerine bütünün daha mükemmeli temsil ettiği düşünülerek üreticinin mevcut arazilerinin tamamı organik tarım kapsamına alınır.
- Toprakta ağır metal düzeyi düzenli olarak yapılan analizlerle kontrol altındadır.
- Bitkisel üretimde bitki koruma amaçlı kullanılan saf bakır miktarı 5kg/ha dır.
- Biyoçeşitlilik için arazinin minimum %5’i işlenmez.
- Tarım çalışanlarına hijyen ve gıda güvenliği konularını içeren eğitim verilir.
- Organik ürün işlemede alet-ekipman detayları belirtilmiştir (ürün Ph ve tuz içeriği)
- İşletme temizlik etkinliğinde risk değerlendirme ve prosedürler mevcuttur.
- İşçi sağlığı ve güvenliği prosedürleri mevcuttur.
Kontrol – Sertifikasyon;
- • ETO organik ürün standardı kapsamında faaliyet gösterecek çiftçi, ürün işleyen, depolayan, paketleyen, ürün alım-satımı yapan şahıs ve tüzel kişilikler akredite kontrol ve sertifikasyon hizmeti veren kuruluş ile sözleşme imzalamalıdır
- • Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu ilgili müteşebbis için ETO organik ürün standardına göre kontrol işlemlerini gerçekleştireceğini ETO’ya yazılı olarak bildirmelidir
- • Çiftçi ve/veya işleme ünitesi yılda en az bir kez kontrol edilmelidir
- • Kontrol ve sertifikasyon kuruluşunun onay verdiği müteşebbise ETO tarafından ETO organik ürün logosu kullanım lisansı olan yıllık sertifika verilir.
ETO organik ürün standardına uygun ürün aşağıdaki logoyu taşır.
10-12 Aralık 2014 tarihlerinde Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde ETO standartlarının geliştirilmesi için uzman görüşlerini toplamak üzere “Uzman Calıştayı: Türkiye’de Organik Ürün Özel Standartlarının Geliştirilmesi” düzenlenmiştir. Çalıştaya ETO-FIBL Türk-Alman Projesi işbirliği kapsamında 3 adet uluslararası uzman, ETO şube başkanları, diğer üniversitelerden öğretim üyeleri, kontrol-sertifikasyon kuruluşları, özel sektörün deneyimli elemanlarından oluşan yaklaşık 50 uzman katılımında interaktif tartışmalar ile başarılı bir şekilde tamamlanmıştır. Standardın geliştirilmesine yönelik olarak bitkisel üretim, hayvansal üretim, ticaret ve ürün işleme konuları farklı salonlarda tartışılmıştır.
ETO, özel bir organik ürün standardın ülkemizde ilk defa uygulanması için çalışmalarına halen devam etmektedir.
Osman Çetin
ETO Yönetim Kurulu Üyesi
