BAKIM

Nasıl bir saksı:

Orkidelerin saksısı şeffaf olmalıdır. Şeffaf saksınızı dekoratif bir başka saksı içine koymayın. Phallerin kökleri fotosentez yapar yani siz onu başka zarf bir kaba koyarsanız ışık alamayacağı için fotosentezi de engellemiş olursunuz. Dünyanın her yerinde phaller şeffaf saksılarda üretilir ve satılırlar. 

Sulama ve nem:

Orkidelerin sulanması bakımın çok önemli bir parçasıdır. Artık evlerimizde bolca bulunabilen ters ozmos arıtma sistemlerinin suyu en iyisidir. Kireçli su orkide için ölüm fermanı demektir. Akü suyu, ütü suyu gibi isimlerle satılan sular da uygundur. Kaynatılıp dinlendirilmiş ve sonrasında süzülüp havalandırılmış su da kullanılabilir. Bazı içme suları da düşük ph lı olup güvenle kullanılabilirler. Dinlendirilmiş temiz yağmur suyu da uygundur. 

Peki, nem sağ nasıl sağlanacak? Tropik ortamda bol nem olduğunu düşünürsek evde de buna benzer bir ortam yaratmanın ne kadar zor olduğu ortaya çıkar. 

Büyükçe sığ bir kaba çakıl taşlarını koyup üzerine bir ızgara yerleştirelim. Suyla dolduralım. Phal saksılarını da bu ızgaranın üzerine koyalım.   Izgara, saksıların su ile doğrudan temasını keser.  Orkide saksısı suyun içinde olmamalıdır. Su buharlaştıkça takviye edilir. Böylece saksılar arasında nemli bir hava sağlanır. Kalorifer peteğinizin üzerine bu düzeneği yerleştirir ve suyunu sürekli eklerseniz oluşan ısı ve nem phallerinizin kış stresini önler. 

Ne sıklıkta sulayacağınız konusuna gelince; haftanın bir gününü (örneğin pazar gününü) sulama günü olarak belirleyip, sabah saatini sulama için ayırın. Özellikle akşam sulamalarından kaçının. Köklerin gece ıslak kalması çürümelere yol açar. Hafta arasında ilave su vermeyin. 

Sulama yöntemi;

Haftada bir kez saksıyı sabah erkenden bitkinin kök boğazına kadar suya batırıp içinden tüm kabarcıkların çıkmasını bekleyip sonra sudan çıkarın. 10 dakika kadar süzülmeye bırakıp sonra yerine alın. Bu arada çiçeğin göbeğine su gelmemesine azami dikkat edin. Eğer göbek hunisine su gelirse mutlaka bir parça kâğıt havluyu sivriltip iyice kurulayın. Kulak temizleme çubuğu da kullanabilirsiniz. Suyu tamamen kurulamanız çok önemli.  İki sulama arasında saksı harcınızın iyice kuruması gerekir. Saksıyı elinize alıp kaldırın, çok hafif hissediyorsanız suyu kurumuş yeniden sulayabilirsiniz demektir. Şeffaf saksınıza dıştan baktığınızda saksı duvarlarının iç yüzeyinde su damlacıkları görmemelisiniz. Emin değil misiniz? Öyleyse bir gün daha bekleyin. Sulama sonrası saksıları tekrar aynı ışık aldıkları pozisyonda yerleştirin, çevirmeyin.

Gübreleme:

Ayda bir kez azot oranı düşük bir sıvı gübre verin. NPK oranı 6.15.10 veya 7.10.10 gibi düşük azotlu bir gübre seçin.  Sıvı gübreyi etiket dozunun 4 katı oranında sulandırın. Özel orkide gübresi kullanıyorsanız üretici tavsiyesine göre etiket dozunu verebilirsiniz. 

Saksı harcına hiçbir şekilde toz veya granül gübre katmayın. Gübrelemeyi sulama sonrası yapın. Önce sulayın, harç ıslansın, sonra gübre verin. Asla kuru harcı gübrelemeyin, kökleri yakarsınız bunu fark etmeniz de aylar sürer, ne olduğunu da unutmuş bile olursunuz.

Phallerde yaprak gübrelemesi de yapılabilir. Yaprak gübrelemesi yapacaksanız sabah erkenden yapraklara gübreli su püskürtün. Çok fazlaca yapraklardan akacak şekilde fıs fıslamayın, ince sis gibi atan bir alet seçin. Bu işlemi sabah yapın ve gübreli su yapraklarda kurudukça 2-3 kez daha tekrarlayın. Bu arada göbekte gübreli su toplanırsa kurulamayı unutmayın. Yaprakların geceye kuru girmesi de çok önemli. 

Saksı değiştirme:

Phallerin saksı değişimi ihtiyacı çok azdır.  Şeffaf satın aldığınız saksısı uzun yıllar yeterlidir. Saksısını büyütmek yerine farklı bir şey yapıp saksı harcını değiştirmek yeter. Çok gerekirse bir numara büyük saksıya alınabilir. Saksı harcı olarak yukarıda tarifini verdiğimiz Dr. Garo karışımı kullanılır. 

Saksı değiştirirken veya harç yenilerken yapmanız gerek ölü kuru veya içi boşalmış kökleri kesmektir. Aynı şekilde artık açıp geçmiş ve kurumuş çiçek sapları da 2-3 cm den kesilip uzaklaştırılır. Kestiğiniz sap veya köklerin yara yerine odun kömürü tozu veya toz tarçın sürebilirsiniz. Bu sırada kullanacağınız makasın mutlaka temiz olmasına dikkat edin.  Gerekirse alkol veya çamaşır suyu ile makası temizleyin.

Saksıyı boşaltın, kök ve dal temizliği yapın, boşalttığınız kabı yıkayın, temizleyin ve yeniden öyle harç doldurun.

En geç iki senede bir saksı harcını ilkbahar sonu yaz başı yenileyin.  Ancak bitki çiçekliyse veya çiçek sürgünü vermişse harç yenileme çiçeklenme sonrasına ertelenir. 

Çiçeklenme:

Günler kısalmaya, havaların soğumaya başlaması gece gündüz sıcaklık farklıları da artmaya başlayacak ve orkideleriniz çiçek sürgünü verecektir.  Gece gündüz sıcaklığı sürekli eşitse çiçeklenme olmaz. Orkideniz çiçek sürgünü çıkardıktan sonra sulamaya ve ışığa çok dikkat edin. Gerekirse bol ışıklı bir yere alın. Az ışık hem çiçeklerin hem de tomurcukların dökülmesine sebep olur. Çiçek sürgününü uzayınca yumuşak bir bağla bağlayarak desteğe alın. Sürgün 15 cm uzayıncaya kadar serbest bırakın. Sonrasında dikkatlice ve kırmadan uç noktasını da ellemeden bir çubuğa bağlayın. Bağı da esnek ve yumuşak olsun. Çiçeklenme sırasında gübrelemeye dikkat edin, 15 günde bir gübreleme yapın. Saksınızın yanında muz, elma gibi bir meyve tabağı bırakır da unutursanız eyvah. Meyvelerin sentezleyeceği etilen gazı goncaları açtırıp çiçekleri dökecektir. 

Çiçekler geçtikten sonra çiçek sapının dipten 2/3 oranına denk gelen noktada yer alan çiçek gözünün 2 cm üzerinden kesilir. Orkideniz genelde bu gözden tekrar bir çiçek filizi verecek ve yeniden çiçeklenecektir. 

Püf noktası:  Gözün üzerindeki minik yaprakçık kesinlikle kurumamış olmalı. Göz sürene kadar da yeşil kalmalı ve beyaza dönmemelidir. Böyle bir durumda bitkinin yorulmaması adına kesilir. Beyazlaşırsa çiçek veya yavru sürgünü vermez.