Türkiye’de Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca Yürütülen Organik Tarım Araştırmaları ve “Organic Eprints”

Yaşayan her canlı gibi insanların da hayati fonksiyonlarının devamı için enerjiye; enerjiyi sağlayabilmek için de beslenmeye ihtiyacı vardır.

Yaşayan her canlı gibi insanların da hayati fonksiyonlarının devamı için enerjiye; enerjiyi sağlayabilmek için de beslenmeye ihtiyacı vardır. Bu ihtiyaç uzun bir müddet avcılık ve toplayıcılık faaliyetleri ile karşılanmıştır. Hayvanların evcilleştirilmesi ile avcılık ve toplayıcılık devri sona ermiş, sonrasında bitki yetiştiriciliğinin başlaması ise tarihteki ilk tarım faaliyetleri de ortaya çıkmıştır. 

Tarımsal üretimde ilk girdiler (tohum, fide, fidan vb.) doğadan temin edilmiş, diğer önemli girdilerden su ve hayvan gübresinin kullanımı ile süreç daha da gelişmiştir. Bu arada tarımsal faaliyetlerle birlikte ilk çevre tahribatı da başlamıştır (Sürmeli, 2003). 

Binlerce yıl devam eden klasik tarım faaliyetleri sonrasında 1700’lü yıllarda başlayan kimyasal gübre kullanımı, tarım topraklarının kimyasal ve biyolojik dengesinin bozulmasına neden olmuştur. Bu topraklarda yetiştirilen bitkilerin de dengeleri bozulmuş, hastalık ve zararlılara karşı mukavemetleri azalmıştır. Bunun üzerine hastalık ve zararlılara karşı kimyasal preparatlar geliştirilmeye başlanmıştır. Bu kimyasalların kullanımı ile tarımsal verimlilik görünürde artmış, ancak küreselleşen dünyada kitle üretimi ve ucuz maliyet dalgasında kimyasal kullanımı iyice artmış ve yaygınlaşmıştır. Diğer taraftan sanayi devrimi sonrasında özellikle sömürge ülkelerde geleneksel tarım yerine doğayı da sömüren sanayi üretimi anlayışı benimsenmiştir. İlk zamanlar kahve, şekerkamışı, kauçuk, tütün gibi sanayi ürünleri ile başlayan dalga, sonrasında buğday, pirinç gibi temel gıda maddelerini de içine almıştır (Sürmeli, 2003). 

Ülkemizde organik tarım, 1985-1986 yıllarında Dünya’da organik tarımın gelişimine ve yurtdışından gelen organik ürün talebine bağlı olarak başlamış, 2004 yılında Organik Tarım Kanununun yayınlanması ve sağlıklı gıdaların tüketimine yönelik dünyadaki değişmelere paralel olarak gelişmiştir. 2014 yılında Organik üretim yapan üretici sayısı, 71.432’ye, üretim alanı 875.835 hektara, ürün sayısı 208’e ve yıllık üretim ise yaklaşık 1.642.236 ton’a ulaşmıştır. 

Araştırma en genel tanımıyla, birtakım olguların ortaya çıkarılması için bilgilerin aranması ya da bu amaçla yapılan her türlü sistemli çalışmayı içeren inceleme olarak tanımlanır. UNESCO'nun tanımına göre araştırma, insan, kültür, toplum bilgilerinin birikimini artırmak ve bu bilgiyi yeni uygulamalar için kullanmak için girişilen sistematik yaratıcı eylemleri kapsar (Anonim, 2015)

Ülkemizde tarımsal araştırmalar; Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM), Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK), Üniversiteler, (Ziraat Fakülteleri, Veteriner Fakülteleri, Gıda Mühendisliği, Su Ürünleri Fakülteleri), Özel Sektör ve Sivil Toplum Kuruluşları tarafından yapılmaktadır.

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğüne bağlı Araştırma Enstitülerinde organik tarım araştırmaları, 2001 yılında yoğun bir şekilde başlamıştır. 2015 yılı itibariyle Türkiye çapında sonuçlandırılan 63 Araştırma Projesi ve Organik Tarım konusunda aktif olarak çalışan 53 araştırmacı bulunmaktadır. Araştırma çalışmaları ile organik tarım üreticisinin uygulamada karşılaştığı yetiştirme tekniği, bitki besleme, bitki hastalık ve zararlılarının yönetimi, toprağın sürdürülebilir kullanımı, organik hayvancılık ve kanatlı gelişimine yönelik bilimsel veriler elde edilmiştir. 

Organik Tarımın doğru bir şekilde yönlendirilmesine yönelik Genel Müdürlüğümüz koordinatörlüğünde değişik İllerdeki araştırma enstitülerinde 22 adet Organik Tarım Araştırma Projesi halen devam etmektedir.  

Bu projeler her yıl düzenlenen “Organik Tarım Araştırmaları Program Değerlendirme” toplantılarında tartışılmakta, sonuçlanan, yeni teklif ve devam eden projeler grup üyeleri ile paylaşılmaktadır. Program Değerlendirme toplantılarına araştırmacılar, öğretim üyeleri, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve özel sektör katılım sağlamaktadır.

 

Bu konudaki öncelikli amaç; Ülkemizde organik tarım faaliyetlerinin sürekliliğini ve ekonomik sürdürülebilirliğini sağlamaya yönelik olmak üzere, kendi koşullarımızda yürütülmüş AR-GE çalışmaları yapmak ve organik tarım faaliyetleri için bilimsel veri oluşturmaktır. 

Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün kontrolünde yürütülmekte olan “Organik Tarımın Yaygınlaştırılması ve Kontrolü” projesinde AR-GE ayağı TAGEM tarafından yürütülmektedir. Bu kapsamda 2005-2010 yılları arasında Genel Müdürlüğümüze bağlı Araştırma Enstitülerinde 44 adedi sonuçlandırılan araştırma çalışmalarını içeren  “ORGANİK TARIM ARAŞTIRMA SONUÇLARI” kitabı ile organik tarım üreticisinin uygulamada karşılaştığı organik bitki yetiştirme tekniği, bitki besleme, bitki hastalık ve zararlılarının yönetimi, toprağın sürdürülebilir kullanımı, organik hayvancılık, organik su ürünleri ve kanatlı gelişimine yönelik ilk bilimsel veriler sektörle paylaşılmıştır. Bu bilgilerin de ışığında ülke genelinde çok sayıda teknik personel eğitimi uzman araştırmacılarımız tarafından gerçekleştirilmiş; böylece yüzlerce bilinçli eleman kazanılmış ve üretici, uygulamada bir sorunla karşılaştığında, kendine yardımcı olabilecek donanımdaki yayımcı ve araştırmacılara ulaşma şansı yakalamıştır. 

 

Bu kaynak kitap elektronik olarak http://orgprints.org/ adresinde bulunmaktadır. 

 

 

“Organic Eprints” organik tarım araştırmalarının yayınlandığı açık arşiv sistemidir. Arşivde bilimsel makaleler, popüler makaleler, konferans tebliğleri, kitaplar, raporlar, sunumlar ve diğer yayınlar olmak üzere 17.500 eprint bulunmaktadır. Kullanımı ücretsiz olan arşivi, günlük 10.000 ziyaretçi kullanmaktadır. Arşive http://orgprints.org/ adresinden ulaşılabilmektedir. 

 

KAYNAKLAR

Anonim 2010. Organik Tarım Araştırma Sonuçları, TC. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, 362 s.

Anonim, 2015a. Araştırma, https://tr.wikipedia.org/wiki/Ara%C5%9Ft%C4%B1rma, erişim: (01.10.2015)

Anonim, 2015b.Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Organik Tarım Araştırma Grup Toplantısı Tutanakları.

Sürmeli, A. 2003. Organik Tarım, Gelişimi ve İlkeleri. Dev. Maden-Sen Yayın Kurulu. Haziran 2003. Kırsal Kalkınma Programı, Eğitim Dizisi 1.

Vural, A.A.2015. Türkiye’de TAGEM Tarafından Yürütülen Organik Tarım Araştırmaları. Doğu Karadeniz 2. Organik Tarım Kongresi, 6-9 Ekim 2015 Rize.