1. pH nedir, nasıl ölçülür?
pH: bir solusyonun hidrojen iyon konsantrasyonunun ölçülerek okunmasıdır. Ne kadar asit veya bazik olduğunu gösterir. Bu değerler 0 (çok asit) ile 14 (çok bazik) arasında değişir. Dijital pH metreler en kullanışlı olandır. Kağıt çubuklar hassas değildir.
1. Sulama ve ilaçlama sularının pH’ının yüksek olması neden önemlidir ?
Sudaki yüksek pH, bitkisel üretimi sınırlayan bir faktör olabilir. Sulama suyunun ve yetiştirme ortamının (toprak, torf, vb) pH’ının yüksek olması demir, manganez, çinko, bakır gibi mikrobesin elementlerinin alınabilirliğini çok önemli derecede azaltabilir.
Suyun pH’ının yüksek olması gübre tanklarındaki tuzların da çökelmesine neden olur ve en önemlisi tarım ilaçlarının çoğunun etkililiğini düşürür. Başta insektisitler ve özellikle organik fosforlu ve karbamatlı olanlar yüksek pH’lı su ile karıştırıldığında kimyasal reaksiyona (hidroliz) girerek hızla parçalanırlar ve etkililiklerini kaybederler. Hidrolizin derecesi, bir tarım ilacının etkili maddesinin yarılanma ömrünün ölçülmesidir. Bazı tarım ilaçları pH:8 ve üstünde çok hızlı hidrolize olurlar. Onun için üreticilerin ilaçlama ve sulama yapmadan önce kullanacakları sularının pH değerlerini bilmeleri gerekiyor.
Çizelge 1’de görüldüğü gibi örneğin captan etkili maddeli fungisit pH’ı 8 olan bir ilaçlama
suyunda 10 dakika içinde parçalanabiliyor.
Çizelge 1. Bazı Tarım İlaçları İçin En Uygun pH Değerleri ve Yarılanma Ömürleri
|
Aktif Madde Adı |
Uygun pH |
pH 4 |
pH 5 |
pH 6 |
pH 7 |
pH 8 |
pH 9 |
|
Acetamiprid |
5-6 |
|
|
|
|
|
|
|
B. thuringiensis |
6 |
|
|
|
|
stabil değil |
|
|
Dimethoate |
5 |
20 saat |
|
12 saat |
|
|
48 dk |
|
Phosmet |
5 |
|
7 gün |
|
12 saat |
4 saat |
|
|
Spinosad |
6 |
|
stabil |
|
200 gün |
|
|
|
Captan |
5 |
|
32 saat |
|
8 saat |
10 dk |
2 dk |
|
Mancozeb |
6 |
|
20 gün |
|
17 saat |
|
34 saat |
|
Glyphosate |
5-6 |
|
|
|
|
|
|
|
2,4-D Amin |
4-7 |
|
|
|
|
|
|
2. Suyun pH’ını düşürmek için ne yapmalıyız?
Bunun için piyasada birçok ürün satılmaktadır. Ancak, sitrik asit (limon tuzu), fosforik asit, nitrik asit, sülfürik asit gibi asitler de yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunların seçiminde ise; kullanımının kolay, ucuz ve güvenli olmasına dikkat edilmelidir. Sitrik asit hariç diğer asitler aynı zamanda bitki besin elementlerini (fosfor, azot ve kükürt) sağlarlar. Ayrıca, MAP (Mono Amonyum Fosfat) gübresi hem pH düşürücü hem de yaprak gübresi olarak da iyi bir seçimdir. 100 L suya eklenmesi gereken miktarlar Çizelge 2’de verilmiştir.
Çizelge 2. İlaçlama suyunun pH’ını 6’ya düşürmek için 100 L suya gerekli miktarlar
|
pH Değeri |
pH Düzenleyiciler |
|
|
|
|
|
Sitrik Asit (Limon Tuzu) (g) |
Fosforik Asit (ml) |
Nitrik Asit (g) |
MAP (g) |
|
7.0 |
20 |
96 |
20 |
650 |
|
7.1 |
22 |
102 |
21 |
652 |
|
7.2 |
24 |
108 |
27 |
656 |
|
7.3 |
24 |
112 |
27.6 |
660 |
|
7.4 |
26 |
126 |
28 |
662 |
|
7.5 |
26 |
127 |
28.6 |
666 |
|
7.6 |
26 |
128 |
29 |
670 |
|
7.7 |
26 |
129 |
29.2 |
672 |
|
7.8 |
28 |
141 |
29.4 |
678 |
|
7.9 |
28 |
153 |
29.6 |
680 |
|
8.0 |
28 |
162 |
30 |
686 |
|
8.1 |
28 |
168 |
31 |
690 |
|
8.2 |
30 |
173 |
32 |
706 |
|
8.3 |
30 |
175 |
33 |
722 |
|
8.4 |
30 |
176 |
34 |
726 |
|
8.5 |
30 |
177 |
36 |
772 |
|
8.6 |
32 |
178 |
38 |
774 |
|
8.7 |
32 |
179 |
39 |
776 |
|
8.8 |
32 |
180 |
39.4 |
776 |
|
8.9 |
34 |
181 |
40 |
780 |
|
9.0 |
34 |
182 |
40.4 |
782 |
|
9.1 |
34 |
183 |
40.6 |
782 |
|
9.2 |
34 |
184 |
40.8 |
790 |
|
9.3 |
36 |
185 |
41 |
794 |
|
9.4 |
36 |
186 |
41 |
796 |
|
9.5 |
36 |
187 |
41 |
800 |
|
9.6 |
38 |
188 |
41.6 |
804 |
|
9.7 |
38 |
189 |
42 |
810 |
|
9.8 |
39 |
190 |
43 |
812 |
|
9.9 |
39 |
192 |
43 |
815 |
3. Suyun pH’ı her zaman asit mi olmalı?
Özellikle metal içeren bakırlı fungisitler (bordo bulamacı, bakır sülfat, bakır oksiklorid, bakır hidroksid vb.), kükürt, fosetyl-Al gibi bazı fungisitler ile düşük pH’lı suyu karıştırmamalıyız. Çünkü, metallerin asitte eriyiciliği hızla arttığından bitkide fitotoksite yapma riski de artar.
SONUÇ
Bazı pestisitler alkali sularda bozulmaktadırlar. İlaçlama suyunun pH’ını 5.5-6.5 aralığına ayarlamak, tarım ilaçlarından en iyi sonuç alabilmenin en ekonomik ve kolay yoludur.
Kaynak : İzmir Ziraat Mühendisleri Odası yayınları.
