Gençleri köyde tutmak
Genç nüfusun en azından bir kısmını köylerde tutmak, köy kültürünün sürekliliğini sağlamak önemli bir konu… Bunun için yapılan çalışmalara saygı duymak gerekiyor. Ancak, anlaşılacağı üzere konu yalnızca ekonomik boyutuyla ele alınırsa eksik kalacaktır. Bunu alt yapı olanaklarına ilişkin çözüm getirmeden, sosyal ve kültürel olanaklara erişimi kolaylaştırmadan başarmak mümkün değildir.
Mesela yakınlarda, en azından bağlı oldukları ilçe de iyi okullar, tam teşekküllü bir hastane yoksa bu olanaklara yakın olma isteği dahi göçün önlenmesini sağlamayacaktır. Hatta yaptıracağınız ve en iyi bir şekilde donatacağınız hastane, okul gibi olanaklar da donanımlı öğretmen ve hekimler buralarda çalışmak istemediği sürece sorunu çözmeyecektir.
Öte yandan üreticiye üretilecek alternatif ürünleri yetiştirtmek, üretime ilişkin yenilikleri aktarmak, daha iyi, daha fazla ürün üretmesini sağlayacak alet ekipman vermek te sorunu çözmeyecektir. Ürünlerin üretilmesi kadar önemli olan pazarlama süreci konusunda da köylerin yaşadığı sorunların çözümüne katkıda bulunulmalıdır.
Geçmişte İlçe de devletin doğrudan yatırımları ile pazarlama kanalı oluşturmak, kırsal alanların sürdürülebilirliği açısından genç nüfusun köylerde kamasını sağlamıştır. Sümerbank, şeker fabrikaları, yem ve gübre fabrikaları gibi tesisler köyler için yalnız ekonomik değil sosyal ve kültürel anlamda da bir destek noktası oluşturdu.
Örneğin devlet pijama satmaz diye kapattığımız Sümerbanklar pamuk, koyun-keçi üreticisinin köyde tutunması için önemli bir destek noktasıydı. Ürettiği ürünler üretimin sürekliliğini sağlarken, ilçedeki iş kapasitesini arttırıyordu. İlçelerde gerek fabrikaların yaptığı harcamalar, gerekse çalışanların ve alışverişte bulunan üreticilerin yaptığı harcamalar sayesinde oluşan ekonomik döngü ilçeleri cazibe merkezi haline getiriyordu. Böylece büyüyen köyler sorunun çözümüne katkıda bulunuyordu.
Aynı zamanda Sümerbank’ta çalışan kardeş, akraba köyde yaşayan için sosyal destek oluşturuyordu. Bu fabrikalarda çalışan memur ve teknik eleman diğer kamu görevlileri ile evlenerek İlçedeki kamu kuruluşlarının, özellikle de sağlık ve eğitim kuruluşlarının sürekliliğini sağlayabiliyordu. Ortaya çıkan sosyal ortam, kültürel etkinliklerin ve ortamların oluşmasına katkıda bulunuyordu. Bu ortam memurların tayin konusundaki isteklerini azaltmaktaydı.
