Güneş Yanıklığı Nasıl Oluşur?

Güneş yanıklığı genel olarak; aşırı sıcaklıkların başladığı zamanlarda meyvelerin direkt güneş ışığı ile temas etmesi sonucunda meydana gelmektedir. Bu sorun yüksek sıcaklık, ışık ve radyasyon gibi çevresel etmenler sonucunda, meyve yetiştiriciliğinde verim ve kalite kayıplarına neden olan fizyolojik bir bozukluktur. Yüksek sıcaklık ışık ve doğrudan güneş ışığına maruz kalmış elma, armut, üzüm, nar vb. gibi birçok meyve türü ile açıkta yetiştirilen biber, domates, kavun ve karpuz gibi bazı sebze türlerinde meydana gelen güneş yanıklığı sonucunda meyvenin yüzeyi yanmakta veya rengi değişmektedir (Yazıcı ve Kaynak 2007). 

Güneş yanıklığında yaprakların ve salkımların etkilenmesinin birincil nedeni; aşırı yaprak alımıdır. Bu işlem genelde asma taç içi sıcaklığının ve neminin düşürülmesi (taç içi gölgelenmenin önlenmesi), salamuralık yaprak toplama ve vejetasyon döneminde yapılacak ilaçlamada hastalık ve zararlılarla mücadelenin daha etkin olabilmesi için yapılmaktadır. Ege Bölgesinde, Özcan ve ark. (2004) tarafından yapılan bir çalışma salkımları tamamen açıkta bırakacak şekilde yaprak alma uygulamalarında salkımların güneşten zarar gördüğünü işaret etmektedir.

Bölgemiz zaman zaman yarı kurak bölgelerde görülen hava olaylarının etkisine maruz kalabilmektedir. Bu dönemlerde bağ yetiştiriciliğinin sulama olanaklarının yetersiz olduğu lokasyonlarda yapılması sonucunda, güneş yanıklığı zararı daha çok görülebilmektedir. Diğer tüm bitkilerde olduğu gibi asmaların da aşırı sıcaklıkların söz konusu olduğu yerlerde bitkisel aktiviteleri yavaşlamakta ve fotosentez hızı azalmaktadır. 

Piyasada meyvelerde güneş yanıklığı etkilerini azaltmaya yönelik organik ve inorganik bazı preperatların olduğu bilinmektedir. Bu preperatlar içerisinde son yıllarda kaolin ön plana çıkmaktadır. Özellikle üreticilerin bu organik maddenin kullanımı hakkında kafalarında soru işaretlerinin olduğunu gözlemledim. 

Gelin detaylıca bir bakalım…