2018’e Yaklaşırken Kuru İncir Fiyatları Ve İklim İlişkisi

Türkiye’nin  ağaç sayısı, kuru incir üretimi ve dolayısıyla kuru incir ihracatının %70’e yakın en önemli bölümü Aydın ilinden sağlanmaktadır. Geriye kalan %30’luk kısım da Aydın dağlarının kuzey  eteklerinde yer alan Tire ve Ödemiş, Bayındır ilçelerinde yani İzmir ilinde üretilmektedir.Bunun dışında Mersin,Gaziantep ve Balıkesir gibi bazı illerde üretilen incir rakamları tonaj ve değer olarak olduka düşüktür.Kısacası bu illerin de, kurutmalık incir yetiştiriciliği açısından Aydın ili ile benzer iklim özelliklerine sahip olduğunun söylenmesi yanlış olmayacaktır.

İncir subtropik iklim bitkisidir. Yıllık ortalama sıcaklığın 18-20 C olduğu yerlerde yetişmektedir. İncir üreticisi iki farklı dönemde iki farklı iklim etkisini arzu etmektedir. Yaprak oluşumundan meyve olgunlaşması arasındaki Mart-Temmuz son haftası arasındaki sürede lodos ve nemli bir iklim arzu edlirken,meyve olgunlaşmasından hasat sonuna kadar olan Ağustos-Ekim aylarında daha yüksek ortalama sıcaklıklar ve özellikle meyve olgunluğu ve kurutma döneminde (Ağustos-Eylül ayları) 30 C’ye kadar çıkan ortalama sıcaklıklar istenmektedir.

 Bu durum güneşte kurutma yönünden de önemlidir. Daha yüksek sıcaklıklar meyvelerin kavrulması, küçük kalması ve dalların yanması şeklinde halk dilinde “gazellenme” adı verilen meyve ve yaprak zararına neden olmaktadır. Bu nedenle en yüksek sıcaklık 40 C’yi geçmeyen sıcaklıklar kuru incir kalitesi için idealdir. İncir ağacının istediği optimal yağış yıllık 625 mm’dir. Yağış miktarının 550 mm’nin altına düşmesi durumunda sulanması gerekir. Sulama da  en büyük handikap olgunlaşma esnasında 40 C ‘yi geçen ani sıcaklıklar nedeniyle geç sulamanın kuru incir kalitesine olumsuz etkisidir.

Temmuz-Eylül aylarının yağışsız ve bulutsuz geçmesi arzu edilen bir durumdur. Nem olgun incir meyvesinin bozulmasına neden olacağı için, yaz sezonunda veya hasat devresinde yağmur yağışı ve  kaliteli kuru incir elde etme bakımından  hava bağıl nemi de çok önemlidir. Kurutma mevsiminde hava bağıl neminin %40-45 arasında olması, %50’yi geçmemesi gerekir. Bu şartların oluşası durumunda incir, normal şekilde, şeker ve aromaca zengin olarak gelişir. Ağaç üzerinde buruklaşma ve sergide kuruma daha hızlı bir şekilde olur.

İklimin incir kalitesi üzerindeki etkisi iç piyasa fiyatları yanında ihracat fiyatlarını da doğrudan etkilemektedir.

Örnek olarak 2014/2015 ihracat fiyatları iklimin üretici ve ihracatçı istekleri doğrultusunda gerçekleşmesi üzerine yüksek kalitede gerçekleşmesi ile ve bu kaliteyi dış taleplerin desteklemesi ile ton başına ihracat fiyatı 6635  Dolar olarak gerçekleşirken 2015 yaz döneminde olgunlaşmakta ve hasattaki kuru incir döneminde bağıl nemin sadece iki gece % 50’nin altında gerçekleşmesi incir kalitesini olumsuz etkilemiş ve ton başına ihracat ortalaması 4962 Dolar’a gerilemiştir.

İkimin diğer bir etkisi de rekolte üzerinde olmaktadır. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifler Genel Müdürlüğü 2015 Raporu verilerine göre;

“2007/2008 sezonu rekolte miktarındaki düşüşe bağlı olarak, kaliteli kuru incir miktarında görülen azalma nedeni ile iç ve dış piyasalara arz edilen kuru incirlerin ortalama satış fiyatlar artmıştır. 2014/15 sezonunda ise arz kaynaklı nedenlerden dolayı incirin ortalama ihraç fiyatı artmıştır. 2015/2016 sezonunda ise üretim artışına bağlı olarak ortalama ihraç fiyatlarında azalış görülmüştür. 2016/17 sezonunda da ihraç fiyatlarında bir miktar azalış gözlemlenmiştir.”