Bağ bölgeleri ve üzümleri

Sangiovese, Trebbiano ve Barbera en fazla yetiştirilen çeşitlerdir. İtalyan şarap bölgeleri kuzeyden güneye doğru uzanmaktadır. Ülkenin en iyi şarapları genellikle kuzey bölgelerinde bulunur ancak güney şarapları da oldukça ilginç ve etkileyicidir. 

 

Piedmont (Piemonte) yöresinde Nebbiolo üzümlerinden İtalya’nın en önemli şarapları üretilir. Burada üç büyük şarap bölgesi bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi Asti ve Alba kasabaları civarındaki Rolling Hillsides’dir. Bu yörede Nebbiolo üzümlerinden dolgun şaraplar üretilir. Özellikle Barolo ve Barbaresco kasabaları civarında söz konusu üzümden dünya çapında şaraplar çıkmaktadır. Barbaresco ve Borolo şarapları birbirinden farklılıklar içerse de her ikisi de Nebbiolo üzümlerinden yapılır. Kompleks ve floral aromalı şaraplardır. Yüksek asit ve yüksek tanen içerirler. Eskitilmeye uygundurlar.  

 

Piedmont’un daha kuzeyinde Alpler’in yüksek yerlerinde bulunan bağlardan sağlanan Nebbiolo üzümleri yüksek kuru maddeli Carema ve Domaz şaraplarını verirler. 300-600 metre yükseklikteki teras şeklindeki bağların üzümlerinden yalnızca iki firmanın sınırlı miktarda yaptığı Carema için adeta bir ‘panda şarap’tır diyebiliriz (iyi yıllarda 55.000 şişe). Daha doğuda Novaro tepelerinde Gattinara en iyi bilinen kırmızı şaraptır.  

 

Veneto yöresi Kuzey İtalya’nın ortasındaki Gardo Gölü ve Venetian Lagoon arasında bir bölgedir. Burada Bardolino ve Valpolicella kırmızı şarapları ile Soave beyaz şarabı üretilir. 

 

Friuli-Venezia-Giulia bölgesinde Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Merlot, Pinot Grigo, ve Tokai üzümleri yaygındır. Bu yörede İtalya’nın yerli üzüm çeşidi Refosco’dan koyu renkli dolgun şaraplar elde edilmektedir. Bölgenin meyvemsi karakter taşıyan beyaz şarapları genellikle genç şarap olarak tüketilir. 

 

Emilia-Romagna İtalya’nın sofralık şarap bölgesidir. Burada Sangiovese siyah üzümleri ile Trebbiano beyaz üzümleri oldukça verimli bir şekilde yetiştirilir. Lambrusco siyah üzümleri ise Modena şehri civarındadır. Şarabı genellikle tatlı ve canlı olup, ayrıca sek şarabı da bulunmaktadır. 

 

İtalya’nın en önemli şarap üretim bölgesi olan Toscana ülkenin ortalarındadır. Bu bölgenin başlıca üzüm türleri Canaiolo ve Malvasia’dır. Canaiolo için tarihi bir siyah üzüm denilebilir. Kökeni 14. yüzyılın gerilerine gitmektedir. Malvasia’da yine benzer şekilde Akdeniz’in antik beyaz üzümlerinden birisidir. Bu bölgenin tüm dünyada bilinen siyahı Sangiovese’dir. (Latince Sanguis Jovis). Sangiovese 1.500’lü yılların İtalya’sından bugüne kadar gelmiştir. Orta gövdeli şaraplar veren bir çeşit olarak bilinir. Vişne, erik ve baharatsı aromalar barındırır. Fıçıda eskitilirse tereyağı kokuları içerir. Kupaj için kullanılan temel beyaz üzüm türü ise Trebbiano’dur.  Bu üzüm Avrupa’nın diğer şarap bölgelerine de başarılı bir şekilde uyum sağlamıştır.

Toscana bölgesinde 200’den fazla üreticinin bulunduğu Chianti bölgesi Siena, Arezzo ve Florence şehirlerinden oluşan üçgende yer almaktadır. Toscana’da bulunan Carmignano ise İtalya’da küçük bir şarapçılık bölgesidir. Burada Cabernet Sauvignon şarapları önemlidir. Brunello di Montalcino kırmızı şarabı Montalcino kasabasında yetişen ve Sangiovese üzümünün bir klonu olan Brunello üzümlerinden üretilir. Söz konusu şarap fıçıda en az dört yıl eskitilir; Riserva olarak adlandırılacaksa beş yıl bekletilir. Benzer şekilde Vine Nobile di Montepulciano fıçıda iki yıl bekletilir. Üç yıl bekletilirse Riserva, dört yıl bekletilirse Riserva Speciale adını alır.

 

Toscana ve Umbria İtalya’da en güzel iki bölge olarak bilinir. Çizme’nin yeşil kalbi olarak adlandırılan Umbria, Roma’nın kuzeyinde bir bölgedir. Bölgede üretilen geleneksel beyaz şarap Orvieto hafif tatlı bir şarap olup İtalya’nın en popüler beyaz şaraplarındandır. 

 

Marches yöresinin en ünlü şarabı ‘Verdicchio dei Castelli di Jesi’, Verdicchio üzümlerinden elde edilen ve turunçgil aromaları barındıran beyaz sek şaraptır. Amfora şeklinde bir şişede satılır. 

 

Orta batı İtalya’da Latium (Lazio) oldukça eski bir bağ ve şarap geçmişi olan bir bölgedir. Burada Frascati, beyaz şarapların en bilinenidir ve geleneksel olarak hafif tatlı, bazen de kabarcıklıdır. Bu şarabın Roma İmparatorluğu’nun kuruluş döneminden de önce üretildiği söylenmektedir.

 

Mezzogiorno yöresi kırmızı şarapları ise güneyin güneş ışınlarını bol miktarda aldığı için geleneksel olarak yüksek alkollü olup düşük kalitedir. Aperitif olarak tüketilir ya da diğer bölgelerde daha hafif şaraplarla paçal yapmak için kullanılır. 

 

Sardinya Adası da çizmenin önemli bir şarap sahasıdır. Torbato di Alghero ada şarapları arasında en bilinenidir. Sek beyaz şaraptır. 

 

Alkolü yükseltilmiş şarapların en popülerleri ise çizmenin parmak ucundaki Sicilya’da yapılır. Son yıllarda burada şarap ve bağa yapılan yatırımlar artmıştır. Adanın volkanik toprak yapısının şaraplık üzümlere olan katkısı büyüktür. Nero D’Avola ve Inzolnia gibi adanın özeliklerini taşıyan üzümlerin şarapları giderek daha çok ilgi çekmektedir. Özellikle Nero D’Avola şarabının kalitesine oranla oldukça ekonomik bir fiyatla pazarlanması şarap severlerin ilgisini artırmaktadır. 

 

Napoli şehri civarındaki Campania bölgesinin şarapları belirgin olarak Güney İtalya karakteri taşımaktadır. Bölgede Alto Adige ve Friuli Venezia şarapları İtalya’nın kaliteli beyazlarındandır.