İhtiyacın Ortaya Çıkmasını Sağlayan Temel Gerekçe
Edremit İlçesi kaliteli zeytin ve zeytinyağı üretiminde ülkenin önde gelen ilçelerindendir. Bölgede üretilen zeytinyağı miktarı ülke genelindeki üretimin %7’sini teşkil etmektedir. Türkiye’de bulunan çeşitlerden sofralık olarak değerlendirilen zeytinlerin içinde Edremit yağlık çeşidi damak tadı ve sunumu açısında yeşil çizik ve kırma ile siyah sofralık olarak değerlendirilmektedir. İlçede bulunan 19.900 hektar arazide 3 milyon adet zeytin ağacı vardır. Bu zeytinlik sahalar, Türkiye zeytin sahalarının %2,2’sini oluşturmaktadır. Ulusal Zeytin Zeytinyağı Konseyi'nin hazırlamış olduğu 2016 – 2017 sezonu rekolte tahmininde Edremit İlçesi'nde 2.915.567 adet meyve veren zeytin ağacı öngörülmüştür. Bu rakam zeytinde kaliteli ürünün alındığı Edremit’i, aynı sezon içinde Balıkesir’in yaklaşık %27’sini oluşturarak il birincisi yapmaktadır.
Güney Marmara Kalkınma Ajansı (GMKA)'nın 2017 yılında yayınladığı Güney Marmara Bölgesi Dış Ticaret Stratejisi ve Eylem Planı'na göre dünya ticaretindeki büyüklüğü 2014 senesinde 7.1 milyar dolar olan zeytinyağı sektörünün 2004 - 2014 yılları arasında büyüme hızı %4.5’tir. Zeytinyağı, dünyada ortalama 3.887 km mesafeye ihraç edilirken Türkiye, ürünü ortalama 6.682 km mesafeye ihraç etmektedir. Edremit'te ise ihracat cirosu bilinmemekle birlikte; Edremit Ticaret Odası'na kayıtlı 99 zeytin ve zeytinyağı üreticisinin sadece yaklaşık 10'u ihracat yapmaktadır. İhracat konusunda danışmanlık sağlayabilecek bir kurum bulamayan ve dış piyasaya açılmaya cesareti olmayan firmalara kümelenme ile destek verilecektir.
Türkiye zeytin ve zeytinyağı sektörünün etkin kümelenme stratejilerinin belirlenmesi amacıyla T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından desteklenen ve TÜBİTAK, Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü (TÜSSİDE) tarafından yürütülen Zeytin ve Zeytinyağı Sektörü Ulusal Kümelenme Stratejileri Geliştirilmesi Projesi, Ekim 2015'te sona ermiş ve kapsamlı bir rapor hazırlanmıştır. Bu rapor dâhilinde Zeytin Kümelenmesi'nin önemi de ortaya çıkmış ve bu alanda çalışmalar yapılması gereği netleşmiştir.
Zeytinin yerinin bu kadar önemli olmasına rağmen bugüne kadar ilçedeki zeytin ve zeytinyağı üretiminde herhangi bir birliktelik, ortak bir piyasa ve ihracat gücünü arttırma imkânları oluşturulmamıştır. Bu sebeple kurumlardan oluşan bir teknik komite ile ülkemizde yeni bir kavram olan kümelenmeyi bu kapsamda ilçemizde bir Zeytin Kümelenmesi olarak oluşturmak ve bu sektöre katma değer getirme gerekliliğine inanarak çalışmalara başladık. Bu kümelenme ile zeytin, zeytinyağı ve zeytinyağı üretimine bağlı diğer kurum ve firmalar şişeleme ve ambalaj sektörü firmaları ulusal ve bölgesel rekabetçiliği arttıran bir yaklaşım olduğu gibi öncelikle ilçemiz daha sonra da bölgemizin ekonomik olarak gelişimini sağlayacak olan ihracat gücünü de arttıracaktır. Kümelenmede şart olan üniversite öğesi için de Edremit’imiz çok şanslı olup, söz konusu BAÜN Edremit MYO dünyada ve Türkiye’de yağhanesi, salamurahanesi ve sabunhanesi olan tek okuldur.
Edremit Ticaret Odası olarak "Edremit Körfezi Çizik Yeşil Zeytini"ni 31 Aralık 2014 tarih ve 29222 sayılı Resmi Gazete'de coğrafi sınırları yayınlanan ilan ile tescil ettik. Edremit Körfezi Çizik Yeşil Zeytini coğrafi işareti ile koruma altında olduğu için üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinin hepsinin tescilde belirtilen coğrafi sınırlar içerisinde gerçekleşmesi gerekmektedir. Edremit Körfez Çizik Yeşil Zeytini ambalajdaki hologramlı ve logolu etiket ile belirtilmektedir. Kümelenmede bu coğrafi işaret, üreticilerin artmasıyla ulusal pazarda daha da belirgin bir hal alacak, yöresel üretiminin de tanıtılmış olması beklenecektir. Zeytin Kümelenmesi sayesinde Edremit'e özgü yüksek kalitede üretilen zeytinyağının ve coğrafi işaretle tescillenmiş çizik yeşil zeytinin pazar potansiyelinin artırılması amacıyla teknik danışmanlık alarak bir ön çalışma yapılması planlanmaktadır.
Edremit zeytinyağı coğrafi işareti 15.12.2017 tarih ve 19 sayılı “Resmi Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı Bülteni’nde yayınlanan ilan ile Edremit Ticaret Odası tarafından tescil edilmiştir. Bu açıdan bakıldığında ürünlerimizi üreten, ancak yurtdışına satamayan bir ilçe görüntüsü vermekteydik. Her iki coğrafi işaretli ürünümüz ile birlikte bundan sonra dünyaya açılarak ürünlerimize katma değer katmak en büyük hedefimizdir.
Edremit Ticaret Odası olarak bu işin başlamasına ve vesile olan Edremit Belediye Başkanımız Sayın Kamil Saka’ya, teknik komitede yer alan Muhammet Vurmaz ve Hilal Tunca’ya, Edremit Ticaret Odası Meclis Başkanı Sayın Mehmet Semerci’ye, BAÜN Edremit Meslek Yüksekokulu Öğr. Gör. Mücahit Kıvrak’a, Edremit Ziraat Odası Genel Sekreteri Ali Yılmaz Diker’e ve odamızdan Uğur Çatma arkadaşlarıma harcadıkları emek ve zaman için teşekkür ediyorum. Ayrıca Edremitli üreticilerimizi ve firmalarımızı bu kümeye verdikleri destek için tekrar teşekkür ediyorum. Kümelenme ve projelerin sonunda kazanan Edremit, Körfez ve ülke zeytinciliği olacaktır.
