Mesleki Eğitimde Meslek Yüksekokullarının Rolü ve Mevcut Durumu
Türkiye’de bu konuda özel sektörün katılımıyla gerçekleştirilen bütün etkinliklerde, özel sektör temsilcilerinin ifade ettiği en önemli sorun, “öğrencilerin/mezunların uygulama eksikliği” olarak ifade edilmektedir. Teknolojiye paralel olarak yenilenemeyen laboratuvar, atölye vb. fiziksel mekânlarda yapılan eğitim sonucunda öğrenciler, iş dünyasının ihtiyaçlarına cevap veremeyen kişiler olarak mezunlar olmaktadır (Alkan, Suiçmez ve ark. 2014). MYO’ların diğer bir sorunu da öğretim elemanı teminidir. Bu sorun hem nitel hem de nicel boyutta önem arz etmektedir. Literatür tarandığında ilgili çalışmalarda; daha çok MYO’larda öğrenci profili, okulların fiziki sorunları ve eğitim kalitesi gibi sorunlara odaklanıldığı gözlenmiştir. Türkiye’deki “Meslek Yüksekokullarının mevcut durumu, sorunları ve bazı çözüm önerileri” ile ilgili yapılan çalışmalarda MYO’ların güncel sorunlarını şu şekilde özetlenmiştir;
Öne Çıkan Sorunlar: (Alkan, Suiçmez ve ark. 2014, Yıldırım, Sertel ve ark. 2017);
- • Meslek Lisesi mezunlarının, bölümlerine uygun MYO programlarına sınavsız geçişi hakları (2017’de sona erdi) ile birlikte öğrenci sayısı artmış ancak öğrenci kalitesi sorunu yaşanmıştır.
- • Altyapı, mekân (laboratuvar, atölye, derslik vb), donanım eksiklikleri.
- • Tecrübeli ve uygulamacı öğretim elemanı eksikliği (YÖK tedbir alma aşamasındadır).
- • MYO’larda eğitim süreleri içerisinde pratik uygulamalar çoğunlukla yetersiz kalmıştır. Bu durum ise öğrencilerin mevcut piyasa koşullarına göre yetiştirememe sorununa sebep olmuştur.
- • Sektöre uygun olmayan ders programları ve Stajlar (İşkur işbaşı eğitimleri ile destek olmaktadır)
- • Mesleki ve teknik eğitim ile iş dünyası arasında yeterli diyalog kurulamaması ve diyalog eksikliği
- • Üniversite-sanayi işbirliği konusundaki eksiklikler.
- • MYO’lara yerleşen adayların lise türleri sorunları yaşanmıştır.
- • Küçük yerleşim yerlerine açılan MYO’ları.
- • Birbirine bağlı olan benzer sorunlar eğitim kalitesinin düşmesine neden olmaktadır.
Öne Çıkan Çözüm Önerileri:
01 Mart 2018 tarihinde YÖK'te "Yükseköğretimden Endüstriye: Nitelikli İnsan Gücü Çalıştayı" düzenlenmiştir. Çalıştay kapsamında, 13.500 MYO çalışanı ve 167 sektör temsilcisinin katıldığı anket yapılmıştır. Bu çalışmada öne çıkan maddeler (Açıkgöz & YÖK-MYO-Komisyonu 2018) şunlardır;
- • MYO’larda sektöre yönelik eğitimin artırılması
- • MYO’ların makine teçhizat ve donanımının güçlendirilmesi
- • Kontenjanlar/dersler belirlenirken istihdam taleplerinin dikkate alınması
- • Lise mezunlarının temel mesleki becerilerini artırmaya yönelik hazırlık sınıfı konulması
- • Öğrencilere yönelik rehberlik hizmetlerinin arttırılmasıdır.
Diğer çözüm önerileri ise; (Alkan, Suiçmez ve ark. 2014, Yıldırım, Sertel ve ark. 2017);
- • Ders programlarının ve Stajların iyileştirilmesi
- • Üniversite-sanayi işbirliğinin arttırılması
- • TÜBİTAK, KOSGEB, İŞKUR, Kalkınma Ajansları gibi kamu kurumlarının mezuniyet sonrası istihdam desteği sağlaması
- • Üniversitelerde öğretim görevlilerinin de sektörleriyle daha yakın işbirliği kurmaları
- • MYO’larda her türlü eğitim teknolojileri kullanılmalı, laboratuvar, atölye vb. mekânlarda olabildiğince güncel donanımlarla pratiğe dönük eğitim faaliyetleri sürdürülmelidir.
