Kök Yapılarına Etkileri Bakımından Mikorizalar
Mikoriza sporları yapı, bitkilerdeki infeksiyon şekilleri ve kök içindeki morfolojik ve fizyolojik yapıları itibariyle taksonomik yönden büyük farklılıklar göstermektedirler (Sieverding, 1991; Smith ve Read, 1997). Buna karşın kök yapısına etkileri bakımından Endo mikoriza ve Ekto mikoriza olmak üzere iki büyük gruba ayrılırlar.
Ekto-mikoriza daha çok yüksek yapılı orman ağaçlarının kök yapılarında bulunmakta olup, kök içindeki genel görünümü ve mikorizanın hifleri korteksteki hücreler arası boşlukları doldurması ve doldurulan ortamdaki "harting net" olarak adlandırılan hifler oluşturması ile bilinmektedirler (Harley and Smith, 1983). Kökün dış yüzeyinde oluşan hifler ise topraktaki besin elementlerinin alımını sağlamaktadırlar (Jeffries ve Dodd, 1991).
Endo-mikoriza ise ekto-mikorizanın aksine kortekste hem hücreler arası boşlukta hem de hücre içi boşluklarda oluşmaktadır (Sieverding,1991; Harley and Smith, 1983; Smith ve Read, 1997). Fungus kortekste geliştiği için ortamda lipidce zengin oval görünümlü yapılar oluşturulmaktadır ki bunlar "vesikül" olarak adlandırılır. Vesiküllerin dışarıdan alınan besin elementlerini depo ettiği ve ihtiyaca göre içeriye aktardığı tahmin edilmektedir (Bagyaraj ve Manjunath, 1981; Marschner, 1995). Ayrıca hücre içlerinde ağaçların kök yapılarındaki dallanmayı andıran yapılar oluşmaktadırki bu da "arbüskül" olarak adlandırılır (Marschner, 1995 ve Mossea, 1981). Mikorizanın arbüsküller sayesinde dışarıdan aldığı besin elementlerini bitki dokularına aktardığı düşünülmektedir. Endo-mikorizanın birçok türü olmasına rağmen en yaygın olanları vesiküler ve arbüsküler oluşturmalarından dolayı bu grup mikoriza artık arbüsküler mikoriza (AM) olarak bilinmektedir (Simpson ve Daft, 1990; Ortas ve ark., 1999; Korkmaz, 2005). Arbüskül oluşturan mikorizal mantar türlerinin hepsinin vesikül oluşturmamaları nedeniyle arbüsküler mikoriza deyimi daha çok kullanılmaktadır. Dünyadaki çoğu toprakların ve bitki topluluklarının arbüsküler türü mikoriza ile infekte olmaları sebebiyle günümüzde konu ile ilgili bilim adamları bu mikorizaları arbüskül mikoriza (AM) olarak adlandırmaktadırlar.
