Fil Şinitzel

Bu tarif aslında Lang’in yazdığı kitaptan çeviri olarak Sanat Dünyamız dergisinin Yeme-İçme Kültürü konulu sayısının içinde geçen makalede söz edilen bir anektoda dayanmakta.

1933’te Paris’te ünlü gurme dükkanını açan Paul Corcelet, kısa sürede sadece Afrika’nın bazı yerlerinde yaygın biçimde tüketilen Fil Hortumu’nu değil, Aslan Bifteği, Zürafa Boynu ve başka lezzetli yemekleri de Fransız tarzında pişiren adam olarak tanındı. Corcelet, bir müşterinin ısmarladığı her yemeğin muhakkak hazırlanacağını ilan eden bir Viyana Lokantası hakkındaki büyük hikayenin bütün esprisini sonsuza kadar yıkmıştır.

Bu hikayeye göre; Viyana’da açılan ve her istenen yemeği yapacağını ilan eden lokantaya gelen ilk müşteri Fil Şinitzel istemiş ve garson mecburen patronu çağırmış. Patron da müşteriye “maalesef efendim, ama bir tek şinitzel için bütün bir fili parçalayamayız demiş.” Oysa Corcelet bunu yapabiliyormuş.

Mutfak ütopyalarının ikinci kısmını oluşturan börtü böcek, adından da anlaşılabileceği gibi çoğu insana en yenmez gelen canlılardan yani böceklerden oluşmakta. Oysaki Kitabı Mukaddes’te Levililer 11:22’de şöyle yazmakta: “Onlardan şunları yiyebilirsiniz: Cinsine göre çekirge, ve cinsine göre solam, ve cinsine göre hargol ve cinsine göre hagop.” Burada sözü edilen solam, hargol ve hagop çekirge türleridir.

Bunun yanı sıra Vincent M. Holt tarafından 1885 yılında yazılmış Why Not Eat İnsects? (Böcekler Neden Yenmesin ki?) adlı bir kitabın olduğunu ve bu kitapta bulunan şölen yemeği menüsünde; Sümüklüböcek çorbası, tespih böceği soslu dilbalığı kızartması, ibik içinde kızartılmış yabanarısı tırtılı, kökkurdu soslu koyun gerdanı haşlaması, yağda çevrilip kendi suyunda pişirilmiş tırtıllı biftek (tırtılın cinsi belirtilmemiştir), testeresinekli bektaşiüzümü kreması ve kızarmış ekmek üstünde böcek larvası gibi ‘lezzetlerden’ söz edildiğini de belirtelim.

Olanaksız diye düşünülen entomofaji yani böcekle beslenme aslında sadece bir kültürel yaklaşım meselesi ve doğaldır ki her şey gibi tamamen göreceli. Yapılan araştırmalar birçok böcek türünün başta protein olmak üzere, besleyici nitelik açısından et ve tavuğa göre büyük bir üstünlüğe sahip olduğunu göstermektedir. Örneğin;

Canlı Türü Protein İçeriği

Çekirge %50-57

Örümcek %65

Sinek Larvası %63

Termit %46

Karınca %24

Tavuk %23

Balık %21

Sığır Eti %20

Domuz %17

Koyun %17

 

Ayrıca, birçok Uzakdoğu ve Güney Amerika ülkesinde böceklerin yeniliyor oluşu, Çin Mutfağı’nda kuş yuvası ve çürütülmüş yumurta gibi yemeklerin olması da bir diğer dikkat çekici nokta. Bunun yanı sıra, Bali’de yağda hafif kızartılmış güve ve karasinek larvaları ile Taylandlıların buharda haşlanmış peygamberböceği yediklerini de hemen belirtelim.

Börtü böcek için sadece bir tarif vermekle yetinelim.