Eskiden akıllı tarım mı vardı?

Akıllı Tarım 4.0 dijital aletler (PC, tablet, akıllı telefon vb.), iş bilgisayarları, internet, navigasyon, çip vb teknolojilerden yararlanarak tarımsal üretimin planlı, eş güdümlü olmasını sağlama; üretimden pazarlamaya ortaya çıkan sorunların kısa sürede çözüm getirme iddiasında bilişim altyapısına dayanan  alet ekipmanların tarımda kullanılması süreci veya ‘Teknoloji 4.0’ olarak adlandırılan akıllı teknolojilerin tarıma uyarlanması ve tarımsal faaliyetlerde kullanılması olarak tanımlanabilir.

İzmir İl Müdürlüğünde Organik Tarım Birimine geçmeden önce üç yıl civarında Tarımsal Mekanizasyon Biriminde çalıştım. O dönemde gezdiğim fuarlarda pek çok aletin bilgisayar programları ile yönetildiğini, çiplerle donatıldığını, enerji tasarrufu, verimlilik, üretim kayıplarının azaltılması, iş güvenliği, çalışma konforu ve toprağa temas eden iş organlarının korunması gibi hedeflerle teknolojinin ‘akılcı’ olarak kullanıldığını gördüm. Bu teknolojilerin uygulandığı tarım alet ekipmanları yapan firmaları ziyaret ettim. 

Biçerdöver kontrolleri sırasında Biçerdöver ve traktörlerin eş güdümlü çalıştığını, deposu dolan biçerdöverin çalışmaya devam ederken deposundaki hububatı kendisiyle aynı hızda hareket eden traktörün römorkuna navigasyon teknolojisi ile boşalttığına şahit oldum. Traktör ve biçerdöverlerde ses geçirmez, ısı yalıtımlı kabinler, iş ve arazi koşullarından kaynaklanan sürtünme, darbe vb etkenlerle ortaya çıkan ses, titreşimlerin kabine ulaşmasını önleyen süspansiyon sistemleri, ekim-dikimde sıra üzeri mesafeyi bilgisayar ve çiplerle ayarlayan ekim-dikim makineleri vb. akıllı teknolojilerin aslında tarımda yıllardır kullanıldığını ifade ediyor. 

Yine hayvansal üretimde çipli tasma, kolye, küpe gibi araçlarla hayvan tanıma sistemleri, süt sağımında hayvanı tanıyan, hayvanın süt verimini ölçen ve kaydeden, verimin azalmasında uyaran süt sağım sistemleri, hayvanın yediği yemi gelişim çağı, hamilelik, süt verimi gibi parametrelere göre ayarlayan, 4-5 parçaya bölerek hayvanın aşırı, gereksiz ve hızlı yem yemesini önleyen yem kuleleri en az 20 yıldır Türkiye’de kullanılıyor.

Bu teknolojilerin pek çoğu ülkemizde üretiliyor. Kullanılıyor. Tabii ki büyük çiftçiler tarafından kullanılan bu ürünler, kooperatif, birlik gibi tarımsal örgütlerin çalıştığı yerlerde, projeler sayesinde ortak kullanım yöntemiyle küçük çiftçilerin hizmetine sunulabiliyor. Ancak, zaten az sayıda işleyen kooperatif varken, çok azı proje olanaklarından haberdar veya proje yapmaya istekli.

Çipler ve navigasyon teknolojisi ile önce boş arazinin topografik durumunu belirlenmesinden sonra, toprağı navigasyon ve topografik haritayı kullanarak tesviye yapan Lazerli tesviye makineleri, denemeler için özel, sıra üzeri ve sıra arası mesafeleri her ayağında farklı uygulanabilen mibzerler vb. ürünler ülkemizde üretilebilmektedir. Bazı akıllı teknolojiler ilk kez Türkiye’de uygulanmıştır.

Bu teknolojilerin tarım meslek liselerinin kurulu olduğu illerde üretiliyor olması, bu ilerde daha bilinçli kullanılıyor olması dahi eğitimin önemini göstermektedir. Tarımın yoğun olarak yapıldığı  tarım teknik liselerinin (Makine ağırlıklı tarım meslek liseleri) kurulu olduğu Aydın-Söke, Malatya İllerinde tarım alet makineleri yapan firmaların sayısı oldukça fazladır.