Şehir Efsanelerinde Organik Ürün

Şifa niyetine organik ürün tüketelim mi?

Organik ürün kesinlikle sağlıklı bir üründür ancak ilaç gibi görülmemelidir. Organik ürün, üründen beklenen yararı azami derece de sağlayabilir ve sentetik kimyasal kalıntılardan kaynaklanan zararları önler. Ancak organik üründen bundan fazlası beklenmemelidir. Organik tarım çevreye duyarlı bir üretim tarzıdır. Ancak, yalnızca organik üretim yaparak doğayı koruyamayız. 

Organik = Ekolojik = Biyolojik ürün aynı anlamda kullanılabilir mi?

Farklı ülkelerde kullanılan “organik”(İng.), “ekolojik” (Fr.) ve “biyolojik”(Alm.) ürün ifadeleri yasal olarak organik ürünü ifade etmektedir. Bunun dışında hiçbir ifade organik ürün anlamında kullanılamaz. Ancak İyi Tarım Uygulamaları (İTU,) Global GAP ya da Gezen Tavuk vb. ifadelerin organik üretimle ilgisi yoktur. Bu üretimler ruhsatlı her tür (sentetik, biyolojik, madensel, mekanik vb) girdinin izin verilen miktarlarda ve belli kurallarla kullanılabildiği üretim kültürleridir. Kalıntıların ülkede izin verilen limitlere uygun olması beklenir.

Köy ürünü, doğal ürün, natürel gibi ifadeler organik yerine kullanılabilir mi?.

Bütün tarımsal ürünler  tür ürünler belgeli de değildir. Zaten tarlada üretilen bir ürün doğal olamaz. Köylerde her tür üretim yapılmaktadır. Doğal veya natürel ifadeleri sınıflandırma veya işleme şekli itibarı ile kullanılır. Örneğin zeytinyağında kullanılan “natürel” ifadesi 0,8 ila 2,0 arasında olan asitlik düzeyini gösterir. Ya da “natürel incir” ifadesi şekillendirilmeden, işlemeden paketlenen kuru incir için kullanılır.

“Arı(lı) Ürün”, “Tarla Ürünü” ifadelerin organik ürünle ilgisi var mıdır?

Arılı Ürün ifadesi  veya etiketi ürünün organik olduğunu göstermez. Domates gibi bazı ürünlerde döllenme dolayısı ile meyve tutumu için rüzgâr, böcek faaliyeti gibi dış etkenler gerekmektedir. Ancak  “Sera üretiminde” kapalı koşullarda bu etkenler işlemez. Bu durumda ya sahte dölleme yapılacaktır (Ki bu durumda çekirdek evi oluşmadığından ürün kalitesi düşer ve kullanılan hormon kalıntı bırakır) veya sera içine arı kovanı yerleştirilecektir. Arı kullanıldığında doğal olarak tarımsal mücadele konusunda da daha dikkatli davranmak gerekecektir. Yani hem daha kaliteli hem de normalden düşük kalıntılı bir ürün üretilecektir. Serada yapılan organik üretimde arı kullanılması uygun olsa da her arılı ürün organik değildir. Ayrıca serada arılı üretimle ilgili bir belgelendirme sistemi de olmadığı için güvenilirlik sorunu da vardır.  Yine sera ürünün olmadığı, üretimin tarlada yapıldığı dönemde bir ürünün “arılı” olduğunu söylemek de aslında kafa karıştırmaktan öte bir anlam ifade etmez.

Serada üretilmeyen her ürün Tarlada üretilmiştir. Tarla ürünü ifadesi bir ürünün serada üretilmediği ile ilgilidir. Belgesi yoktur. Ve yine aynı zamanda tarla ve sera üretiminin bulunduğu dönemlerde bir anlam taşır. Yazın ortasında söyleniyorsa gereksiz, kışın ortasında söyleniyorsa kesinlikle yalandır. 

Bir ürünün görüntüsü, kokusu, lezzeti organik olduğunu kanıtlar mı? 

Ürünlerin görüntüsü, kokusu, lezzeti daha çok ürünün çeşidi ile ilişkilidir. Tabii ki ürünün üretim süreci ürünün kalite unsurlarını etkiler. Ancak bu abartılı bir etki değildir. Zaman zaman karşılaşılan çok yakın boyut ve görüntüdeki tarımsal ürünler temizlenme ve standardizasyon işlemlerine tabii tutulmuş ürünlerdir.  Standart dışı ürünler genel olarak gıda ürünlerine işlenmektedir. Organik üretim genelde daha dar alanlarda yapıldığından standardizasyon çoğunlukla mümkün olmamaktadır.

Yamru yumru, çarık çürük ürünler organik midir? 

Sertifikası varsa organiktir. Ancak siz yine de kalite değerlerini kaybetmiş tüketemeyeceğiniz bir ürünü sırf organik diye satın almayın derim. Sonuçta para verdiğiniz ürünü severek tüketmelisiniz. Organik tarım doğru uygulamalarla, doğru biçimde yapılırsa birkaç yıl içerisinde ürünün çeşit özelliklerini en iyi biçimde göstermesini sağlayacak kaliteli ürün üretimi mümkün olmaktadır.  Yani organik ürünler de oldukça kaliteli olabilmektedir.

 İçinden canlı böcek (larva, tırtıl) çıkan ürün organik midir? 

Bir soru da benden kurtlu bir meyveyi sırf organik diye yemek ister misiniz? Ancak yine de belirtelim; Bazı zararlılar yumurtalarını çiçek döneminde yapar. Larvaları dane oluşumundan sonra yumurtadan çıkar. Ve bundan sonra da atacağınız hiçbir ilaç dane içerisindeki larvayı etkilemeyecektir. Dolayısı ile bol kalıntılı bir ürünün içinden de canlı larva çıkabilecektir. Ve yine belirtelim, sertifikası varsa ürün böcekli de olsa organiktir.

Bir ürünün organik olduğunu hangi analizlerle anlarız? 

Organik ürünlere pestisit tarama analizleri ve GDO analizi yapılarak kalıntı ve GDO olmadığından emin olunabilir. Kalıntıların genelde depolama sırasında karışma veya bulaşma neticesinde oluştuğuna dair bulgular vardır. Zaman zaman üreticilerin hatalı uygulamaları veya geçmişteki alışkanlıklarından kaynaklanan (bilinçli) göz ardı uygulamaları için maruz kalacağı cezalar oldukça büyüktür. Ancak bu analizler ve yanına ekleyeceğiniz başka analizler organik üründe sorun olup olmadığını anlamak içindir. Bir ürünün organik olduğunun tek güvencesi sertifikadır. 

Ürünün organik olabilmesi organik tarım yöntemlerinin dışında bir uygulama yapılmadığının güvence altına alınmasını gerektirir. Bu da denetim ve belgelendirme ile sağlanabilir. Örneğin kanatlı yetiştiriciliğinde hayvan refahı, toprak ve su kirliliğinin önlenmesi gibi konularda ki tedbirler alınmasa da kalıntısız, GDO’suz et ve yumurta üretilebilir. Ancak, analizler bilinen maddelerle ilgilidir ve genelde olmaması gereken maddelere yöneliktir. 

Organik üretimde verim çok düşük müdür?

Organik üretime başlandığında verim düşüşü genelde görülmektedir. Toprak canlılığının yeterli olmayışı, toprak yapısının bozulması, Üreticiden kaynaklanan yanlışlıklar bazen bu durumun uzun sürmesine de neden olabilir. Ancak ekim nöbeti, kompost, yeşil gübreleme, tuzaklama gibi uygulamaların zamanında ve doğru şekilde gerçekleştirilmesi ile üç ila beş yıl içerisinde üretim maliyetleri düşerken, elde edilen ürün miktarı konvansiyonel üretimle yarışır düzeye gelebilmektedir. 

Organik ürünün çok pahalı olması normal midir? 

Aslında organik ürünün fiyatı konvansiyonel ürüne yakın olmalıdır. Organik ürün arzının yetersizliği, üreticilerin eksikliğinden kaynaklanan verim kaybı, çok küçük parsellerde üretimin neden olduğu yüksek maliyet, yeterli organik girdi bulunmaması gibi unsurlar genelde maliyeti yükseltmektedir.  Yapılan analizler konvansiyonel ürünle organik ürün arasındaki fiyat farkının organik ürün lehine % 20 civarında olmasının yeterli olacağını göstermektedir. Başlarda 2 katın üstünde olan oransal fiyat farkı organik üretim arttıkça ve organik ürün pazarı yaygınlaştıkça % 50 civarına gerilemiştir. Uzun vadede maliyetin daha da düşebileceği ve fiyat farkının ortalama % 20 düzeyine gerileyeceği öngörülmektedir.